Polska artystka rozprawia się z patriarchalnymi symbolami opresji w przestrzeni publicznej państw kolonialnych. Zaczęła od Hiszpanii, teraz czas na Włochy i Francję. Pomnik konny Izy Rutkowskiej będzie można oglądać podczas Design Week Milano 2021.
Pomnik konny Izy Rutkowskiej
Od wieków najpopularniejszym obiektem artystycznym w przestrzeni publicznej był pomnik konny symbolicznie upamiętniający zwyciężone bitwy lub wojny, zawsze gloryfikujący potęgę liderów walki. W zbiorowej świadomości jest to figura mężczyzny na koniu.
Jak zmienić symbolikę pomnika konnego w 2021 roku Czy ma znaczenie, że projektantką jest kobieta? W szczególności Iza Rutkowska artystka, która współtworzy przestrzenie publiczne z udziałem użytkowników?
Efemeryczny koń bez jeźdźca
Pomnik konny zaprojektowany przez Izę Rutkowską po raz pierwszy stanął w 2020 roku naprzeciwko pomnika Baldomero Espartero w Hiszpanii. Espartero znany był z autorytarnych rządów i tłumienia niepodległościowych ruchów w Ameryce Łacińskiej w czasie największych podbojów kolonialnych.
Zestawienie obiektów było celowe. Artystka doprowadziła do porównania Espartero dosiadającego konia z przeskalowanym koniem na biegunach, na którego grzbiet mógł wejść każdy przechodzień. Tym zabiegiem Rutkowska chciała symbolicznie oddać siłę sprawczą mieszkań com miasta i pokazać, że o kształcie i znaczeniu przestrzeni publicznej decydują wszyscy jej użytkownicy.
Żeby wejść na konia Rutkowskiej, trzeba być otwartym na współpracę. Bez pomocnej ręki drugiej osoby samemu ciężko znaleźć się na szczycie. Koń bez jeźdźca jest efemeryczny i nieinwazyjny, podczas gdy pomnik Espartero prawdopodobnie zostanie na zawsze. Interwencja Rutkowskiej niczym Koń Trojański zwraca uwagę na opresyjność pomników i niesprawiedliwość, z jaką cały czas projektuje się przestrzenie publiczne bez uwzględniania potrzeb użytkowników i bez ich udziału.
Artystka nie chce jednak podejmować radykalnych kroków burzenia istniejących pomników, a jedynie dawać alternatywę prowadzącą do zmiany mentalnej.
Salone del Mobile
Salone del Mobile w Mediolanie to najsłynniejsze wnętrzarskie targi na świecie. Do Mediolanu przyjeżdżają miłośnicy designu rzemieślnicy, architekci z całego świata, a nowości w swojej ofercie prezentują najlepsi projektanci i marki. W tym roku odbędzie się jubileuszowa 60 edycja. Odbywają się na wiosnę, tegoroczna edycja została przesunięta ze względu na pandemię.
Zmierz się z pomnikiem
Dla wszystkich, którzy mają potrzebę rozprawienia się z opresyjnymi pomnikami w swojej okolicy, artystka przygotowała alternatywę. Z jej strony można pobrać szablon z figurą konia do wydrukowania i złożenia w domu. Potem wystarczy już tylko udać się pod obiekt, z którym chcemy się symbolicznie rozprawić. Zdjęcia zestawionych pomników można wysłać artystce w celu zestawienia ich i pokazania skali problemu.
Iza Rutkowska
Iza Rutkowska to artystka, która tworzy przestrzenie integracji wspólnie z użytkownikami. Założycielka Fundacji Form i Kształtów, Studia Zoochitecture oraz Międzynarodowej Szkoły Pukania do Drzwi, Reżyserka filmu „Podwórko im. Wszystkich Mieszkańców”.
Współpracuje z samorządami miast, licznymi organizacjami pozarządowymi, domami kultury oraz instytucjami sztuki w Polsce i zagranicą. Realizowała projekty między innymi w Intermediae Matadero w Madrycie, Parku Roberto Burle Marxa w Sao Paulo, Parku Stromovka w Pradze, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Galerii Narodowej w Dżakarcie czy Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Bolonii.
Jej działania z pogranicza architektury, designu i performansu skupiają się na nadawaniu nowych form i kształtów przestrzeni publicznej. Angażują ludzi z różnych środowisk i w każdym wieku. Bywają efemeryczne, ale częściej przeradzają się w długi proces integracji lokalnej.
Zobacz również: Targi Salone del Mobile – kultowe święto designu
