Osiedle Montwiłła-Mireckiego to swoisty fenomen, jedno z pierwszych, największych modernistycznych założeń mieszkaniowych w Polsce. Śmiała koncepcja powstała blisko sto lat temu, a sprawdza się do dziś. Historię osiedla przypomina wystawa przygotowana przez Fundację Urban Forms, która od najbliższego piątku do 8 października prezentowana będzie we frankfurckim Haus am Dom. Później pokazana zostanie w Łodzi i innych europejskich miastach o modernistycznym dorobku.
Wystawa „Mein Haus/Mein Wohnblock. Die Montwiłł-Mirecki Wohne Siedlung in Lodz, 1928-31”
Wystawa „Mein Haus/Mein Wohnblock. Die Montwiłł-Mirecki Wohne Siedlung in Lodz, 1928-31” opowiada o Osiedlu im. Józefa Montwiłła-Mireckiego w Łodzi, dziś trochę zapomnianej, a zajmującej znaczące miejsce w dziejach polskiej architektury realizację, która pokazywana była podczas międzynarodowych wystaw, m.in. na wystawie Die Wohnung für das Existenzminimum zorganizowanej we Frankfurcie w 1929 roku i szeroko komentowana w okresie międzywojennym.
– Wystawa we Frankfurcie to symboliczny powrót do tamtego momentu chwały i próba przywrócenia osiedla na mapę europejskich osiągnięć modernizmu – tłumaczy Teresa Latuszewska-Syrda. – Dla mnie to również podróż sentymentalna. Na tym osiedlu mieszkali moi dziadkowie, do których często zaglądali tacy sąsiedzi jak Katarzyna Kobro czy Władysław Strzemiński, chociażby po to, żeby skorzystać z telefonu – podkreśla.
Nowatorski charakter osiedla
Wystawa „Mein Haus/Mein Wohnblock. Die Montwiłł-Mirecki Wohne Siedlung in Lodz, 1928-31” (Mój dom – mój blok. Osiedle Montwiłła-Mireckiego w Łodzi, 1928-31), której kuratorem jest Aleksandra Sumorok, opowiada nie tylko o kontekście powstania osiedla, ale też o jego nowatorskim charakterze w wymiarze architektonicznym, urbanistycznym i społecznym.
W czasie wernisażu wystawy studenci Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego przedstawią efekty projektu badawczego „Stacja Badawcza – Osiedle im. Józefa Montwiłła-Mireckiego w Łodzi” oraz premierowy film, dokumentujący dawne i współczesne życie na osiedlu, a zrealizowany na podstawie materiałów pozyskanych przez studentów w trakcie badania.
Osiedle im. Józefa Montwiłła-Mireckiego w Łodzi wybudowane w latach 1928-1931 stało się domem dla prawie dwóch tysięcy osób, młodych inteligenckich małżeństw z dziećmi wielu wyznań i narodowości.
– Domem kochanym, wyczekiwanym, wspominanym z sentymentem, stanowiącym całkowite przeciwieństwo ciasnej, śródmiejskiej kamienicy – podkreśla Latuszewska-Syrda.
Jego budowę zainicjowały władze miasta w celu walki z głodem mieszkaniowym. Nowe osiedle przyczyniać się miało do poprawy warunków życia w mieście. Tworzyło kompleksowo rozwiązaną, dobrą do życia przestrzeń – zdrową, bezpieczną, wygodną, wyposażoną w nowoczesną infrastrukturę taką jak sklepy, szkoła i przedszkole. Oferowało małe, ale jasne, przestronne, funkcjonalnie zaprojektowane mieszkania z własną kuchnią oraz łazienką, w skąpanych w słońcu blokach otoczonych zielenią inspirowane nowoczesnymi koncepcjami, zwłaszcza frankfurckimi.
Wystawę zrealizowano pod patronatem Konsula Generalnego RP w Kolonii, przy dofinansowaniu w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022 z programu dotacyjnego Instytutu Adama Mickiewicza „Kulturalne Pomosty” oraz przy wsparciu Fundacji Polsko-Niemieckiej.
Kurator wystawy: Aleksandra Sumorok
Współpraca kuratorska: Teresa Latuszewska-Syrda
Projekt graficzny: Łukasz Chmielewski
Wsparcie merytoryczne: Dorota Fornalska, Marcin Rosowski
Redakcja tekstów: Aleksandra Dudek, Teresa Latuszewska-Syrda
Kwerenda archiwalna: Aleksandra Dudek
Organizator: Fundacja Urban Forms
Mein Haus – mein Wohnblock. Die Montwiłł-Mirecki Wohnsiedlung in Lodz
24 września – 8 października 2021 r. (online: 9 października-31 grudnia 2021)
Miejsce – HAUS AM DOM, Domplatz 3, Frankfurt nad Menem
Zobacz również: “Nów w Pełni” – pełnia polskiego rzemiosła
