Środowisko budowlane to jeden obszar, który odpowiada za około 38 procent emisji CO₂. Dlatego zarówno w nowych projektach, jak i modernizacji zabytków tak istotne jest stosowanie niskoemisyjnych rozwiązań. Jednym z wiekowych obiektów, który może być doskonałym przykładem takich działań, jest Sagrada Familia w Barcelonie. Pracami mającymi na celu redukcję emisyjności kieruje zespół Arup.
Zmniejszenie emisyjności zabytkowych obiektów
Katedra Sagrada Familia Antoniego Gaudiego w Barcelonie ma zostać ukończona w 2026 roku, sto lat po śmierci swojego twórcy. W momencie, w którym projekt został zrealizowany w około 60 procentach, do prac dołączyła firma Arup, znana z takich pereł architektury jak Opera w Sydney, Centre Pompidou w Paryżu czy najdłuższy na świecie most Hongkong-Zhuhai-Makau. Dzięki rozwiązaniom, które pomogli stworzyć specjaliści, udało się opracować efektywniejszy sposób budowy pozostałych sześciu wież katedry.
W połowie marca w Warszawie o niskoemisyjnych rozwiązaniach, które zastosowano w katedrze, opowiedział Tristram Carfrae, wiceprezes firmy Arup i kierownik zespołu pomagającego ukończyć Sagradę Familię. Zastosowane w tym projekcie rozwiązania, które zmniejszają emisyjność, świetnie obrazują rozwijający się trend w budownictwie. Można je zaobserwować także w wielu innych obiektach, takich jak most Van Brienenoord w Holandii, podczas którego renowacji uda się wykorzystać ponownie aż 3 200 ton stali czy też The Burrell Collection w Glasgow, w którym podczas modernizacji odzyskano ponad 16 ton szkła.
Wzmocnienie konstrukcji budynku
Najważniejszym przedsięwzięciem, którego podjęło się Arup, był projekt konstrukcji pozostałych sześciu wież, poświęconych czterem ewangelistom, Matce Boskiej i Jezusowi Chrystusowi. Wieże mogły jednak okazać się zbyt ciężkie dla fundamentów i krypty poniżej. Inżynierowie opracowali więc schemat wykorzystujący sam kamień jako strukturę, co zmniejszyło ciężar każdej wieży. Wprowadzenie tego rozwiązania pozytywnie wpłynęło też na koszty budowy.
W projekcie wykorzystano wstępnie sprężone elementy kamienne jako podstawowy element konstrukcyjny, które były łatwe w transporcie i szybkie w montażu – składane niemal jak klocki LEGO. Dzięki temu zainstalowanie jednego panelu zajmuje około 30 minut. Rozwiązanie to wzmacnia także konstrukcję w przypadku ewentualnych trzęsień ziemi lub silnych wichur.
Zrównoważone projektowanie globalnym trendem
Wraz z rosnącą świadomością ekologiczną w branży budowlanej coraz częściej stosuje się rozwiązania przyjazne dla środowiska rozwiązania. Dotyczy to nie tylko budowy nowych obiektów, ale także renowacji już istniejących. Przykładem takich działań może być projekt modernizacji Van Brienenoordbrug w Holandii – jednego z najdłuższych mostów łukowych w Europie. W tym procesie maksymalnie zostanie wykorzystana dotychczasowa konstrukcja. Dzięki temu możliwe jest wydłużenie żywotności kluczowego elementu infrastruktury, ale również zminimalizowanie ilości i skrócenie czasu zamknięcia odcinka drogi.
Nowy, sześciopasmowy most będzie montowany poza terenem budowy i instalowany w częściach. Dzięki temu uda się wykorzystać ponownie aż 32 000 ton stali. To przykład jednej z najbardziej zrównoważonych strategii modernizacji. W tym projekcie także brał udział polski zespół Arup, który przygotował modele 3D, skracające zakłócenia ruchu do 6 tygodni. Działania modernizacyjne nad Van Brienenoordbrug mają rozpocząć się latem 2025 r. i potrwają około dwóch lat.
Na czym polega dekarbonizacja obiektów?
Innym przykładem przyjaznej dla środowiska modernizacji jest projekt The Burrell Collection w Glasgow. Struktura muzeum z lat 80. była powodem szeregu problemów środowiskowych, dlatego poddano ją renowacji i jednocześnie wykorzystano maksymalną ilość oryginalnych materiałów. Dzięki wprowadzonym rozwiązaniom odzyskano ponad 16 ton szkła, które zostało przetworzone na nowy materiał do wykorzystania w budowie. Ponownie użyto także ponad czterokilometrową konstrukcję przeszklenia, oszczędzają przy tym około 8,5 tony aluminium.
Wdrażanie przyjaznych dla środowiska rozwiązań w już istniejących obiektach, a w szczególności zabytkach i kluczowych elementach infrastruktury, będzie coraz popularniejsze. Obiekty te muszą być w stanie sprostać nadchodzącym wyzwaniom, wiążącym się ze zmianami klimatu. Z analiz Arup wynika, że tworzenie nowych konstrukcji może charakteryzować się emisjami dwutlenku węgla wyższymi nawet o 180 procent i ogólnymi emisjami gazów cieplarnianych, wyższymi o 47 procent w porównaniu do modernizowanych budynków.
Dekarbonizacja w budownictwie staje się kluczowym elementem w procesie zrównoważonej transformacji. Globalna temperatura jest średnio o 1,2 stopnia Celsjusza wyższa od poziomu przedindustrialnego, co sprawia, że jesteśmy w momencie ważnych i trudnych zmian. Konieczne jest zatem bardziej przemyślane kształtowanie infrastruktury energetycznej, transportowej, ale także obiektów rewitalizowanych oraz tych, które są jednocześnie zabytkami. Doskonałym przykładem jest katedra Sagrada Familia, ale także wyżej wspomniane obiekty.
Zobacz również: Pawilon chorób wewnętrznych szpitala Šternberk | Centrum Maggie – komfortowe leczenie i rehabilitacja
