Niewiele jest firm na świecie, które wywołują tak wielką radość w sercu prawdziwych miłośników motoryzacji, jak włoska Pininfarina. Przez ponad 90 lat jej projektanci tworzą wizjonerskie modele sportowych supersamochodów, ale także ergonomiczne formy tych zwykłych, którymi poruszają się na codzień mieszkańcy wielu państw na całym świecie. To jednak nie wszystko. Designerzy z Pininfarina projektują też tabor kolejowy i tramwajowy, jachty, rowery, sprzęt AGD oraz domową elektronikę. W ostatnich latach firma mocno wchodzi na rynek samochodów z napędem elektrycznym.
Battista Pininfarina
Historia jednego z najbardziej rozpoznawalnych biur projektujących nadwozia samochodowe rozpoczęła się wraz z przyjściem na świat Battisty “Pinin” Fariny. Urodzony 2 listopada 1893 przyszły projektant był dziesiątym z jedenaściorga rodzeństwa. To, a także jego niski wzrost, spowodowało nadanie mu przydomka “Pinin”, czyli “najmniejszy braciszek”, który wiele lat później stał się częścią jego nazwiska i samej nazwy firmy.
Produkcja i projektowanie samochodów szybko stały się znakiem rozpoznawczym rodziny Farina. W 1906 roku Giovanni Carlo Farina – starszy brat Battisty – założył w Turynie firmę Stabilimenti Industriali Farina projektującą i montującą samochody. “Pinin” rozpoczął pracę w niej już w wieku dwunastu lat i pozostał tam, aż do założenia własnego biznesu. W firmie brata narodziła się miłość Battisty do samochodów. Przez ponad 20 lat zdobył tam też ogromne doświadczenie.
Carrozzeria Pinin Farina
W 1928 roku Battista Farina był gotów pójść własną drogą. Korzystając z finansowej pomocy rodziny żony oraz Vincenzo Lancii, kierowcy rajdowego i właściciela firmy Lancia, założył własne przedsiębiorstwo. Carrozzeria Pinin Farina za swoją siedzibę obrała Turyn. W pierwszym okresie pracowało w niej osiemnastu robotników, którzy składali około 50 nadwozi rocznie.
W latach trzydziestych firma Fariny przeżywała dynamiczny rozwój. Związki z firmą Lancia zaowocowały kontraktami na montaż modeli Dilambda, Astura i Aprilla. Lancia była też pierwszą firmą, która opracowała projekt nadwozia samonośnego. Technologia ta znalazła od razu zastosowanie w zakładach Pininfarina. Montowano w nich także samochody marki Alfa Romeo, Hispano-Suiza oraz Fiat. Ciekawostką było przygotowanie specjalnego modelu Cadillaca V16 dla Maharadży miasta Orccha.
W końcówce lat trzydziestych Pininfarina zatrudniała ponad 400 pracowników, którzy montowali 150 nadwozi miesięcznie. Niestety, dalszą ekspansję przerwał wybuch Drugiej Wojny Światowej. Fabryka musiała przestawić się na produkcję sanitarek i reflektorów przeciwlotniczych na ciężarówkach. W czasie inwazji Aliantów zakłady i studio projektowe zostały zbombardowane i doszczętnie zniszczone.
Powojenny rozwój i współpraca z Ferrari
Po zakończeniu wojny firma szybko ponownie stanęła na nogach. Już w 1945 Pininfarina przedstawiła projekt ślicznego samochodu sportowego Cisitalia 202 Coupé. W latach 1947-1952 turyńskie zakłady wyprodukowały 170 sztuk tego wozu. Jeszcze wcześniej, bo już w 1946 roku rozpoczęto produkcję Maserati A6 1500 Turismo. W tym samym roku w Paryżu odbywał się pierwsze powojenne targi motoryzacyjne. Impreza przyciągnęła tłumy, nic dziwnego, że Battista Farina chciał wziąć udział w słynnym Salonie Samochodowym.
Nie było to jednak możliwe – Włochy ze względu na uczestniczenie w wojnie po stronie nazistowskich Niemiec, miały zakaz wstępu. “Pinin” Farina i jego syn Sergio Pininfarina osobiście poprowadzili przepiękną Alfę Romeo 6C 2500S i Lancię Aprilla z Turynu do Paryża. Ponieważ nie mogli uczestniczyć w wystawie, zaparkowali przed jej wejściem, prezentując swoje dokonania. Sprytny plan zjednał im sympatię prasy, a o marce Pininfarina zrobiło się głośno.
Wspomniany wcześniej Cisitalia 202 Coupé trafił w 1951 roku na wystawę “Osiem Samochodów” zorganizowaną przez nowojorskie Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MoMA). To wydarzenie otworzyło firmie drzwi do rynków Ameryki. Rozpoczęła się współpraca z Nash Motors, dla którego w Turynie wyprodukowano ponad 400 egzemplarzy sportowego coupe Nash-Healey. Rok 1951 był przełomowy z jeszcze jednego powodu. Słynny Enzo Ferrari spotkał się z Battistą i Sergio Pininfariną, w rezultacie czego firmy nawiązały wieloletnią współpracę. Od tego momentu Pinifarina nie tylko produkowała, ale też projektowała wiele kolejnych modeli dla Ferrari. Zdobycie klienta tej klasy było ogromnym sukcesem i otworzyło firmie wiele nowych drzwi. W kolejnych latach w zakładach w Turynie powstawały modele 212 Inter, 250 Europa GT i 375 MM Spider. Pierwsze z nich zaprojektowano w Pininfarina.
Nowe fabryki, nowe wyzwania
W połowie lat pięćdziesiątych moce przerobowe turyńskiej fabryki nie mogły sprostać liczbie zamówień. Firma Pininfarina zakupiła tereny w podturyńskim Grugliasco, na których powstały nowoczesne zakłady produkcyjne. W tym samym czasie dla Alfy Romeo powstał projekt sportowego samochodu Giulietta Spider. Kabriolet okazał się ogromnym sukcesem, zdobywając rynki Europy i USA. W sumie wyprodukowano go w kilkudziesięciu tysiącach egzemplarzy. Wraz z rozwojem firmy nastąpiły dalsze zmiany. W 1961 roku Battista oddał ster władzy w rodzinnej firmie swojemu synowi Sergio Pininfarinie oraz zięciowi Renzo Carli. Tego samego roku nestor rodu zmienił też nazwisko na Pininfarina. Od tego momentu takie miano nosiła też jego korporacja.
Kolejne lata przyniosły wiele ciekawych projektów. Designerzy z Pininfarina projektowali kolejne wersje supersportowych samochodów Ferrari, umacniali współpracę z Lancią, pracowali nad popularnymi modelami dla Fiata. Pod koniec lat pięćdziesiątych podpisano umowę z Amerykanami na produkcję modelu Cadillac Eldorado Brougham. Samochód powstał już w nowych zakładach. W kolejnym dziesięcioleciu Peugeot został kolejnym klientem – wyprodukowano dla niego ponad 17 tysięcy sztuk modelu 404. Wszystkich przyćmił jednak Fiat i jego kontrakt na prawie 200 tysięcy samochodów Fiat 124 Sport Spider.
Pininfarina w latach sześćdziesiątych rozpoczęła prace nad bardziej naukowym podejściem do procesu projektowego. W Grugliasco powstał ogromny kompleks badawczy, w którym setki inżynierów opracowywało nowe prototypy. W kolejnych latach ukończony został pierwszy tunel powietrzny, w którym badano dynamikę i współczynnik oporu powietrza nowych konstrukcji. Równolegle w położonej obok montowni powstawały kolejne modele Alfa Romeo, Lanci, Peugeotów i oczywiście Ferrari, głównie modelu 330 w różnych odmianach. Projektanci z Pininfarina tworzyli kolejne modele tej ostatniej marki. Oprócz 330 powstało ciekawe Ferrari 250 GT Berlinetta Lusso oraz kultowe Ferrari 365 GTS spopularyzowane wiele lat później przez serial “Miami Vice”.
W roku 1985 powstała kolejna fabryka Pininfarina w San Giorgio. Wyprodukowano w niej dla General Motors ponad 20 tysięcy egzemplarzy samochodów marki Cadillac Allanté. W tych samych zakładach powstawało słynne Ferrari Testarossa. Jednak największym sukcesem była produkcja modelu Peugeot 406 Coupe, którego zbudowano prawie 110 tysięcy sztuk. W 1996 roku podpisano kontrakt z Mitsubishi na produkcję modelu Pajero. Jego rezultatem było zbudowanie kolejnej fabryki – w Bairo Canavese – w której powstało prawie 70 tysięcy tych SUV-ów. Pininfarina rozszerzała nieustannie swoją działalność. W 2003 powstała spółka join venture z Volvo, której zadaniem była produkcja modelu C70 w zakładach w Uddevalla w Szwecji.
Krach finansowy
Niestety, Pininfarina przeinwestowała, co skończyło się potężnym krachem w latach 2000. Firma pod koniec roku 2008 zanotowała stratę w wysokości 115 milionów euro, a jej łączne zadłużenie sięgnęło 598 milionów euro. Kolejne lata to walka o utrzymanie firmy na rynku i restrukturyzacja majątku i zadłużenia. Po wielu próbach, w 2015 roku Pininfarina została przejęta przez indyjski koncern Mahindra Group, który obecnie posiada ponad 76% akcji spółki. Transakcja zmieniła życie ponad 700 pracowników spółki. Obecnie firma współpracuje ściślej z firmami z Indii i Chin, projektując dla nich samochody. Ważny segment stanowią też konstrukcje napędzane silnikami elektrycznymi, od prototypu małego samochodu miejskiego Pininfarina B0, aż po luksusowe auto sportowe Pininfarina Battista.
W prawie stuletniej historii firmy Pininfarina zajmowała się nie tylko projektowaniem i produkcją samochodów. Ważną część jej działalności stanowiły też opracowania środków transportu masowego. Spod ręki jej designerów wyszło wiele ciekawych i futurystycznych projektów pociągów dużych prędkości, autobusów i tramwajów. Klientami były firmy z całej Europy – Włoch, Austrii, Grecji, Szwajcarii, Hiszpanii czy Danii, takie jak Mercedes, Ansalda Breda czy operator szybkich pociągów Eurostar. Firma opracowała też kilka projektów luksusowych jachtów motorowych, choćby Magnum Marine czy Azimut. Już w XXI wieku jej projektanci zajmowali się rynkiem przedmiotów powszechnego użytku – rowerów, zegarków (Casio G-Shock GE-2000) i domowej elektroniki. W ostatnich latach rozpoczęto współpracę z firmami produkującymi domowy sprzęt AGD.
Niezależnie od swojej obecnej sytuacji, Pininfarina na zawsze zapisała się w sercach miłośników motoryzacji i luksusowych samochodów. Jej genialni projektanci stworzyli wiele ponadczasowych i pięknych modeli. Począwszy od niezapomnianego Alfa Romeo 6C, przez liczne odmiany Lanci i Peugeotów, po współczesne odmiany Volvo i Mitsubishi. Oczywiście jej najbardziej znane dzieła pochodzą ze stajni Ferrari. Testarossa, Ferrari 330, Ferrari 512, F40 i F50 na zawsze zapewniły rodzinnej firmie z Turynu miejsce w historii motoryzacji. Nazwa firmy przywołuje na myśl wyszukany włoski styl, piękno projektu oraz futurystyczne i luksusowe kształty. Niezależnie od tego, czy myślimy o super luksusowym wozie sportowym za milion dolarów, wagonie tramwaju, czy wiecznie piszącym długopisie, na który Pinifarina ma też własny patent.
Zobacz również:
