BIOTEKA – prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie

Od 11 stycznia 2021 r. w Lublinie przy Al. Racławickich działa BIOTEKA. Nowa filia Miejskiej Biblioteki Publicznej została urządzona w lokalu po Karczmie Słupskiej, kultowej restauracji z dancingiem, która została zamknięta wiele lat temu. Obecnie z powodu pandemii, mieszkańcy miasta mogą „jedynie” korzystać z jej bogatych zbiorów – 18 tys. książek, 9 tys. audiobooków, 7 tys. filmów i albumów muzycznych. Kiedy obostrzenia zostaną zniesione, będzie mogła się stać także punktem spotkań i wydarzeń kulturalnych oraz edukacyjnych.

BIOTEKA – biblioteka projektu GK-Atelier Grzegorz Kłoda

Inspiracją dla projektu BIOTEKA była rewitalizacja sąsiadującego z nią Ogrodu Saskiego. Projektanci postanowili, że wnętrza nowo projektowanej biblioteki będą jego naturalną kontynuacją, a materiałami, których użyją, będą drewno, beton (współczesny kamień) oraz duże ilości zieleni.

Bioteka - prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie - foto Piotr Arnoldes
Drewno, beton (współczesny kamień) oraz duże ilości zieleni w bibliotece

Bardzo zależało im aby projekt powstał w duchu idei zrównoważonego rozwoju, a następnie, aby biblioteka propagowała tę ideę wśród użytkowników. Sam lokal ma też ciekawą historię. W latach 60. powstał tam Fafik, a potem Karczma Słupska, która przez kilka dekad funkcjonowania dorobiła się statusu kultowej. Chyba nie ma mieszkańca Lublina, który by jej nie kojarzył chociaż z nazwy. Po zamknięciu karczmy, lokal przez wiele lat stał pusty.

Bioteka - prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie - foto Piotr Arnoldes
Biblioteka w duchu idei zrównoważonego rozwoju

Powstawały coraz to nowe pomysły na zagospodarowanie, a oczekiwania społeczne rosły. Największym wyzwaniem była wspomniana presja społeczna. W mediach regularnie pojawiały się artykuły powodujące spekulacje na temat tego, co może albo co powinno powstać w tym miejscu.

„Szczerze mówiąc, początkowo nawet obawiałem się tego projektu, ponieważ wiedziałem, że zostanie wystawiony na ogromną krytykę, ale kiedy już zaczęliśmy projektować BIOTEKĘ, wiedzieliśmy, że w takim miejscu musi powstać coś wyjątkowego” – mówi Grzegorz Kłoda z pracowni GK-Atelier.

Funkcjonalna i nowoczesna biblioteka

Architekci duży nacisk położyli na to, aby biblioteka była funkcjonalna, nowoczesna oraz dawała możliwość różnorodnego wykorzystania jej przestrzeni przez kreatywnych bibliotekarzy.

Bioteka - prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie - foto Piotr Arnoldes
Funkcjonalna i nowoczesna biblioteka

„Zespół (bibliotekarzy), który tutaj wszedł, chciał dostosować działalność i ofertę, która będzie korespondować z założeniami architektonicznymi. Ten kierunek myślenia jest trafiony w kontekście tego, co aktualnie się w świecie dzieje: kryzys klimatyczny, dewastacja zieleni, betonizacja przestrzeni wspólnej. Postanowiliśmy zaznaczyć to, że zieleń nie jest nam obojętna. Wszystkie żywe rośliny znajdujące się w bibliotece zostały pozyskane społecznie – pochodzą od mieszkańców Lublina i innych bibliotekarzy z miejskich bibliotek. To jest bardzo społeczny wymiar BIOTEKI. Nasza działalność mieści się również w obszarze edukacji ekologicznej i roślinnej. Chcemy pielęgnować strefę bio i pokazać jak ważna jest ona dla nas wszystkich. Aktualnie użytkownicy mogą wymieniać się roślinami. Kwiatodzielnia to jeden z obszarów naszej działalności. Mamy nadzieję, że wkrótce kolejne będą mogły być realizowane” – Monika Schmeichel-Zarzeczna Kierownik BIOTEKI.

Bioteka - prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie - foto Piotr Arnoldes
Biblioteka projektu pracoeni GK-Atelier

Przekraczając drzwi BIOTEKI, nasz spacer zaczynamy od niewielkiej galerii sztuki. Jest to przestrzeń przygotowana do prezentacji wystaw czasowych. Ściany są pokryte mchem oraz tynkiem imitującym beton architektoniczny w różnych odcieniach szarości. Ze ścian wystają prostokątne formy donic, na których tle będą prezentowane wystawiane prace.

Na posadzce stoją podświetlane kubiki, które mogą pełnić funkcję postumentów, jak i siedzisk. Sufit w całej bibliotece ma charakter industrialny z widoczną infrastrukturą techniczną. Dla ujednolicenia wszystkie urządzenia, kable, rury itd. są pomalowane w kolorze czarnego matu, co uwydatnia „wyspy zieleni” porozrzucane w całej przestrzeni biblioteki.

Bioteka - prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie - foto Piotr Arnoldes
Na posadzce stoją podświetlane kubiki, które mogą pełnić funkcję postumentów

Oprawy oświetleniowe również są industrialne, surowe i oszczędne w formie. Zieleń sufitu przeplata się z odsłoniętymi żarówkami zwisającymi na zwykłym, czarnym kablu. Na uwagę zasługuje szara podłoga z mikrocementu, która została potraktowana jako tło do umieszczenia na niej techniką malarską różnych grafik czy reprodukcji o symbolicznym znaczeniu (grafiki mają też wymiar edukacyjny).

I tak np. w galerii sztuki mamy logo BIOTEKI, w strefie nowości jest mapa Lublina z zaznaczonymi wszystkimi filiami MBP, w długim korytarzu wystawowym jest motyw florystyczny, a w sali multimedialnej jest reprodukcja wyobrażenia tego, jak mogła wyglądać Biblioteka Aleksandryjska.

Ściany w większości pomieszczeń wykończone są tynkiem imitującym beton architektoniczny oraz opalanym drewnem. Regały na książki utrzymane są w tonacji jasnego drewna tak samo, jak i żaluzje.

Bioteka - prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie - foto Piotr Arnoldes
Bioteka – prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie

BIOTEKA – biblioteka podzielona na strefy

Z galerii przechodzimy do strefy chillout gdzie mamy ogromną kanapę, na której możemy w spokoju przeglądać aktualną prasę. W tej samej strefie na tle ściany z mchu znajduje się bardzo niepozorny regał na rośliny. Miejsce to jest wyjątkowe, ponieważ będzie służyło propagowaniu idei Plant Swap. Jest to idea bliźniacza do idei bookcrossingu, tylko tym w tym wypadku zainteresowani będą wymieniali się roślinami.

Warto podkreślić, że jest to autorski projekt bibliotekarzy. Znajdziemy tutaj również ladę recepcyjną w kształcie półkola, nad którą zwisa ogromna ilość zieleni. Na sali głównej znajduje się przestrzeń umożliwiająca organizację różnorodnych spotkań oraz eventów. Na uwagę zasługują nietypowe meble, połączenie łóżka i regału na książki udekorowanego girlandą czy fotel na książki.

Bioteka - prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie - foto Piotr Arnoldes
Bioteka – prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie

Obok znajduje się sala dla dzieci z miękką wykładziną oraz pufami w kształcie zwierząt. Wśród zieleni zawieszony jest projektor, który umożliwi prowadzenie zajęć multimedialnych dla najmłodszych. Obok sali dla dzieci wkomponowana jest strefa audiobooków oraz siedziska we wnękach umożliwiające ich odsłuch.

Do dalszej części biblioteki przenosimy się, idąc przez kilkunastometrowy korytarz wystawowy. On również jest przystosowany do prezentowania wystaw czasowych. Zwieńczeniem korytarza jest podświetlana ściana wodna lub jak kto woli hydrościanka, która przy okazji wydaje bardzo kojący szum przepływającej wody.

Po drodze mijamy pomieszczenie przeznaczone do gier planszowych, zajęć w niewielkich grupach czy biblioterapii. Jest ono wygłuszone kolorowymi panelami oraz znajduje się w stosunkowo ustronnym miejscu, co gwarantuje spokój prowadzonych tam aktywności.

Bioteka - prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie - foto Piotr Arnoldes
Pomieszczenie przeznaczone do gier planszowych, zajęć w niewielkich grupach czy biblioterapii

Ostatnim pomieszczeniem jest sala multimedialna ze stanowiskami komputerowymi przystosowanymi dla osób z niepełnosprawnościami. Cała biblioteka jest pozbawiona barier architektonicznych dla osób poruszających się na wózkach.

Ważne jest także to, że „zieleń” nie będzie w BIOTECE obecna tylko w postaci aranżacji wnętrz. Będzie tutaj prowadzona na szeroką skalę edukacja proekologiczna dla użytkowników w różnym wieku oraz będą promowane różnego rodzaju zielone idee jak np. wspomniany wcześniej Plant Swap (czyli wymiana roślin).

Bioteka - prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie - foto Piotr Arnoldes
Biblioteka jest pozbawiona barier architektonicznych dla osób poruszających się na wózkach

Zamierzeniem projektantów było, aby BIOTEKA była współczesną apteką dla ducha, tak bardzo potrzebną zwłaszcza w tych nowych, trudnych czasach.

Pracownia GK-Atelier

Założycielem pracowni GK-Atelier jest Grzegorz Kłoda. Jest absolwentem polskich i zagranicznych uczelni: Politechniki Białostockiej (Wydział Architektury i Urbanistyki), Universidad de Las Palmas de Gran Canaria (Escuela de Arquitectura), Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu (Zarządzanie dla Inżynierów). Gościnnie wykładał m.in. na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej. Osiągnął wiele, jako laureat konkursów architektonicznych takich jak: European Property Awards 2020-2021 w kategorii Public Service oraz Polska Architektura XXL 2018 w kategorii Wnętrza Publiczne, oraz juror w konkursach architektonicznych m.in. Polska Architektura XXL 2019.

Inspiracji do projektów poszukuje w naturze, muzyce oraz najbliższym otoczeniu. Duży wpływ na jego twórczość, jak i samo podejście do projektowania mają doświadczenia zdobyte na zagranicznej uczelni oraz przy projektach międzynarodowych. Chętnie udziela się przy inicjatywach społecznych będących często próbą zwrócenia uwagi na sprawy trudne i ważne. Propaguje ideę zrównoważonego rozwoju.

Zdjęcia: Piotr Arnoldes

Zobacz również: GK-Atelier i projekt Biblioteka na Poziomie

Bioteka - prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie - foto Piotr Arnoldes
Sala multimedialna ze stanowiskami komputerowymi przystosowanymi dla osób z niepełnosprawnościami
Bioteka - prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie - foto Piotr Arnoldes
Bioteka – prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie
Bioteka - prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie - foto Piotr Arnoldes
Prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie
Bioteka - prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie - foto Piotr Arnoldes
Bioteka – prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie
Bioteka - prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie - foto Piotr Arnoldes
Prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie
Bioteka - prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie - foto Piotr Arnoldes
Bioteka – prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie
Bioteka - prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie - foto Piotr Arnoldes
Lada recepcyjna w kształcie półkola
Bioteka - prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie - foto Piotr Arnoldes
Bioteka – prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie
Bioteka - prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie - foto Piotr Arnoldes
Kubiki na podłodze pełniące rolę siedzeń
Bioteka - prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie - foto Piotr Arnoldes
Wnętrza biblioteki projektu GK-Atelier
Bioteka - prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie - foto Piotr Arnoldes
Prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie
Bioteka - prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie - foto Piotr Arnoldes
Bioteka – prawdopodobnie najbardziej zielona biblioteka w Europie
Udostępnij ten artykuł
Napisane przez

Redaktor w PLN Design

Subscribe
Powiadom o
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
Zapisz się do newslettera
Wpisz szukane słowo i kliknij enter