W powszechnej świadomości Dania kojarzy się z klockami LEGO, Hansem Christianem Andersenem, Kopenhagą i Gangiem Olsena. Ciężko jest wymienić jakąś dziedzinę, w której ten kraj dominuje, może poza high-endowym sprzętem audio. Tymczasem jednym z flagowych produktów przemysłu duńskiego są… meble. I to też nie byle jakie, ale te z najwyższej półki.
Republic of Fritz Hansen
Jedną z najbardziej znanych firm na duńskim i światowym rynku mebli doskonałej jakości jest Republic of Fritz Hansen (dawniej znana po prostu jako Fritz Hansen). Założona 150 lat temu, niewielka rodzinna firma szturmem zdobyła rynek i zasłynęła z produkcji najwyższej jakości wyrobów zachwycających perfekcyjnym rzemiosłem. W ciągu tych lat współpracowało z nią wielu słynnych projektantów, a jej wyroby stały się powszechnie znanymi ikonami pop-kultury.
Ojciec i syn
Duński stolarz, Fritz Hansen, otrzymał w 1872 roku zezwolenie na handel meblami w Kopenhadze. Po trzynastu latach założył własną firmę, której nazwa pochodziła od nazwiska właściciela. Wraz ze swoim synem Christianem zaczęli produkować drewniane meble.
Na rynku istniało wiele podobnych przedsiębiorstw i trudno było o sukces. Fritz Hansen postawił na wytwarzanie mebli o nieprzeciętnej jakości. Jego syn z kolei skupił się na innowacjach technicznych, w tym technologii wyginania drewna na gorąco. Od początku istnienia przedsiębiorstwo wyróżniało się też doborem materiałów z najwyższej półki.
Zamówienia publiczne
Firma zaczęła odnosić spore sukcesy i już w pierwszych latach działalności zdobyła wielu klientów. Wysoka jakość zaowocowała kontraktami z instytucji publicznych przyznanymi firmie. Fritz Hansen umeblował Duński Parlament i Sąd Najwyższy znajdujące się w Pałacu Christiansburg (meble zaprojektował architekt Thorvald Jørgensen), Bibliotekę Uniwersytecką oraz Ratusz w Kopenhadze.
Fritz Hansen i własny styl
Firma w projektowaniu wzorowała się na niemieckim funkcjonalizmie, tworząc jego lżejszą i bardziej praktyczną odmianę. Wykorzystanie nowych technologii sprawiło, że przedsiębiorstwo Fritz Hansen szybko stało się światowym liderem w produkcji krzeseł laminowanych. W 1936 roku powstał model “Church” zaprojektowany przez Kaare Klinta, który stał się jego pierwszym flagowym wyrobem. W tym okresie wprowadzono też do oferty po raz pierwszy meble zbudowane częściowo ze stali.
Najbardziej duńska sofa
W czasie Drugiej Wojny Światowej firma rozwijała się nadal. Korzystne zakupy na rynku drewna zapewniły Fritz Hansen ciągły dopływ surowca podczas ciężkich zim. Powstawały kolejne modele krzeseł, które spotkały się z bardzo dobrym przyjęciem. Szczególnym powodzeniem cieszył się model “China”, który opracował Hans. J. Wegner. W okresie wojny Børge Mogensen zaprojektował też kultową sofę, która później zyskała przydomek “najbardziej duńskiej sofy”.
Arne Jacobsen i Fritz Hansen
Lata pięćdziesiąte to dla Fritz Hansen zdecydowana dominacja i złoty okres najbardziej znanego, duńskiego projektanta – Arne Jacobsena. Związany z firmą od lat trzydziestych, dwadzieścia lat później zaprojektował meble rozpoznawalne do dziś.
Arne Jacobsen był architektem i projektantem, który kierował się w życiu perfekcjonizmem. Stworzył wiele ponadczasowych dzieł urbanistycznych – osiedli mieszkaniowych, ośrodków wypoczynkowych, budynków. Podchodził do projektowania w sposób kompleksowy. Najlepszym tego przykładem jest projekt SAS Royal Hotel w Kopenhadze.
Swan i Egg
Jacobsen stworzył nie tylko sam wielopiętrowy budynek hotelu. Zajął się też dekoracją wnętrz, w tym projektem mebli. To właśnie tu stanęły najsłynniejsze dzieła projektanta, a jednocześnie najsłynniejsze meble z Fritz Hansen – krzesła i fotele serii “Egg” i “Swan”. Wyprzedzające swoją epokę, ponadczasowe, wystawiane w muzeach jako dzieła sztuki użytkowej i produkowane do dzisiaj.
Meble Jacobsena nawiązywały kształtem do kropli wody albo były stylizowanym przedstawieniem zwierząt. Ich futurystyczne kształty przyciągały uwagę. Oszczędne, proste, funkcjonalne, a jednocześnie wysmakowane i artystyczne służyły nie tylko w domach, ale wystąpiły nawet w filmie s-f “Odyseja Kosmiczna 2001”. Oprócz tych znanych z hotelu SAS, powstały równie popularne serie “Ant”, “Dot”, “Drop”, “Tongue” i “7”.
Rozwój marki Fritz Hansen
W kolejnej dekadzie Fritz Hansen powiększa swoją fabrykę w Allerød o trzy nowe hale produkcyjne. W 1965 roku zostaje tam przeniesiony także dział administracyjny firmy, sklep oraz salon wystawowy.
Matematyczny stół i przejęcie
Pojawiają się nowi specjaliści, często z zaskakujących dziedzin. Duński matematyk Piet Hein i szwedzki architekt Bruno Mathsson wspólnie projektują jeden z najbardziej oryginalnych stołów w historii firmy. Jest to model “Superellipse” oparty na krzywej Lamé’a.
Rok 1979 stanowi przełom w ponad stuletniej historii firmy. Fritz Hansen przestaje być własnością rodzinną i zostaje przejęty przez Skandinavisk Holding.
W kierunku awangardy
Wśród projektantów następuje zmiana warty. Gwiazdą staje się kolejny Duńczyk – Verner Panton – znany ze swej miłości do awangardowych koncepcji. Ten dawny uczeń Arne Jacobsena projektuje dla Fritz Hansen w 1974 przebojowy fotel serii “System 1-2-3”. W kolejnej dekadzie tworzy kolejny niezwykle artystyczny i widowiskowy mebel – “Wire Cone Chair”.
Nowe nabytki
Dzięki kapitałowi nowych właścicieli firma umacnia swoją pozycję na rynku w latach osiemdziesiątych. Jednocześnie prowadzone są przemyślane inwestycje. Fritz Hansen nabywa prawa do kolekcji minimalistycznych mebli zaprojektowanych przez Poula Kjærholma w latach 1951-1980. Firma przejmuje też producenta mebli Munch Møbler oraz uzyskuje prawa do wyrobów z kolekcji Kevi.
W latach dziewięćdziesiątych Fritz Hansen prowadzi dalszą ekspansję, której ukoronowaniem jest otwarcie nowego zakładu produkcyjnego w Vassingerød w 1999 roku. Powstają w nim nie tylko linie produkcyjne, ale też salon wystawowy i muzeum pełne historycznych wyrobów firmy.
Republic of Fritz Hansen
Początek nowego stulecia to redefinicja strategii biznesowej i powstanie Republic of Fritz Hansen. Nadrzędnym celem firmy staje się dopasowanie produktów do charakteru klientów i pomoc w wyrażeniu ich osobowości.
Kasper Salto i inni
Przyszły zdobywca wielu nagród, Kasper Salto, projektuje krzesła serii “Ice” i “Nap”, a Cecilie Manz i Piero Lissoni zajmują się projektami skierowanymi do nowego pokolenia młodych nabywców. Firma nie zapomina jednak o swoim bogatym dziedzictwie – dzieła wcześniejszych projektantów są odświeżane i sprzedawane przez cały czas.
Jaime Hayon superstar
W 2011 Fritz Hansen nawiązuje współpracę z gwiazdą nowoczesnego designu – Hiszpanem Jaime Hayonem, który znany jest ze swojej street art’owej przeszłości i niezwykłego wyczucia formy. Jego artystyczne projekty mebli i dodatków z miejsca zdobywają uznanie wśród klientów.
Firma rozwija się nieustannie, dywersyfikując swoją ofertę i zdobywając kolejne rynki. Po przejęciu duńskiego przedsiębiorstwa “Lightyears” wzbogaca swoją ofertę o wyroby z dziedziny techniki oświetleniowej.
„Objects”
W 2016 przedstawia kolekcję dodatków „Objects”, które zgodnie z filozofią Fritz Hansen są doskonale zaprojektowane i prezentują najwyższą jakość, stają się jednak bardziej dostępne dla mniej zamożnego klienta.
Ciągły rozwój
To tylko wycinek niezwykłej i bogatej historii firmy Fritz Hansen. Z marzenia jednego człowieka powstała globalna marka znana na rynkach całego świata. Przez sto pięćdziesiąt lat firma stała się jednym z najważniejszych przedsiębiorstw meblarskich i to nie tylko w rodzinnej Danii. W jej szeregach debiutowało wielu projektantów, którzy współtworzyli Duński Design i zostawili po sobie ikoniczne projekty mebli produkowanych do dzisiaj. Fritz Hansen nieustannie rozwija się i ewoluuje, szukając wciąż nowych rynków i klientów. Kto wie – być może niedługo zobaczymy kolejne projekty na miarę “Egg” czy “Swan”?
Zobacz również:
