Kenzo Tange to pochodzący z Japonii architekt, którego projekty powstawały na pięciu kontynentach. W młodości był zafascynowany Le Corbusierem. Współtworzył grupę Metabolistów i tworzył dzieła neomodernistyczne. Twórca niezapomnianego Muzeum Pokoju w Hiroszimie oraz obiektów olimpijskich przygotowanych na Olimpiadę w Tokio.
Miłośnik zachodniej architektury
Kenzō Tange urodził się 4 września 1913 roku w mieście Sakai położonym w prefekturze Osaki. Dzieciństwo spędził w Chinach, później jednak rodzina wróciła do Japonii i zamieszkała w tradycyjnym, japońskim domu w Imbari na wyspie Shikoku. Po ukończeniu szkoły średniej w 1930 roku przyszły architekt przeniósł się do Hiroszimy, miasta, które niebawem miało stać się symbolem wojennej tragedii.
Pod wpływem lektury dzieł Le Corbusiera młody Kenzō Tange zainteresował się architekturą. Przez dłuższy czas studiował ją na własną rękę, posiłkując się dziełami zachodnich projektantów. Uciekając przed służbą wojskową, wstąpił na wydział filmowy Uniwersytetu Nihon. Wreszcie, w 1935 roku, rozpoczął studia na Wydziale Architektury Uniwersytetu Tokijskiego.
Po obronieniu dyplomu rozpoczął pracę w studiu japońskiego modernisty Kunio Maekawy. W tym czasie podróżował po okupowanej Mandżurii i tworzył swoje pierwsze konkursowe projekty. Wkrótce potem rozpoczął pracę nad doktoratem na Uniwersytecie Tokijskim. Przedmiotem jego zainteresowania stała się urbanistyka, a szczególnie rynki miejskie Starożytnej Grecji i Rzymu.
Powojenna odbudowa
Kiedy zakończyła się druga wojna światowa, Kenzo Tange został profesorem urbanistyki Uniwersytetu Tokijskiego. W 1946 roku powołano go do komisji, która miała opracować plany odbudowy zniszczonych w czasie działań wojennych miast. Jego projekty zostały zrealizowane w Maebashi i Hiroshimie — w tym drugim mieście, zbudowane zostało lotnisko opracowane przez Kenzo Tange.
W tym samym roku japoński architekt założył swoje pierwsze biuro projektowe — Tange Laboratory. W ciągu kolejnych lat z jego desek projektowych wyszło wiele niezwykłych opracowań, nie tylko budynków, ale i całych zespołów urbanistycznych. Jednym z najbardziej znanych był projekt odbudowy zniszczonego podczas trzęsienia ziemi jugosłowiańskiego miasta Skopje. Tange zdobył sławę, projektując na całym świecie budynki zapadające w pamięć, niezwykłe i jednocześnie eleganckie. Nie przywiązywał się do konkretnego stylu — był i modernistą i metabolistą, a nawet dekonstruktywistą. Poniżej przedstawiamy jego najbardziej znaczące dzieła projektowe Kenzo Tange.
Muzeum Pokoju w Hiroszimie – 1949
Hiroshima była pierwszym miastem zniszczonym za pomocą bomby atomowej. W maju 1949 roku władze odbudowanego miasta postanowiły uczcić pamięć poległych i stworzyć Centrum Pokoju. Zwycięzcą konkursu na główny budynek muzeum został w tym samym roku Kenzō Tange.
Obszar, nad którym zdetonowano bombę, zamieniono na Park Pokoju. Na jego terenie znalazł się plac mogący pomieścić 50 tysięcy gości, pomniki upamiętniające tragedię oraz ocalałe budynki. Samo Muzeum Pokoju to gmach o prostopadłościennym kształcie umieszczony na kolumnach o wysokości sześciu metrów. Obiekt wykonano z surowego betonu, łącząc styl międzynarodowy z tendencjami tradycyjnej architektury japońskiej. W jego wnętrzu znajdują się ekspozycje poświęcone historii miasta, wybuchowi bomby atomowej i pamięci ofiar tej tragedii.
Dom Kenzo Tange – 1951
W 1951 roku japoński architekt zaprojektował własny dom mieszkalny. Zastosował w nim koncepcję podobną do Muzeum Pokoju — budynek został wyniesiony ponad poziom gruntu. Na tym jednak podobieństwa się kończą. Rodzinna siedziba Tange zbudowana została w tradycyjnym, japońskim stylu. Do jej konstrukcji użyto drewna i papieru, wnętrze wypełnione zostało matami tatami oraz podzielono przesuwanymi drzwiami. Również symetryczna fasada złożona jest z powtarzających się fragmentów.
Katedra Najświętszej Marii Panny w Tokio – 1964
Tokijska Katedra Najświętszej Marii Panny to jedno z ponadczasowych dzieł współczesnej architektury. Budynek wysoki na 40 metrów ukończony został w 1964 roku. Jego skomplikowana bryła złożona jest z paraboli i prostopadłościanów nawiązujących kształtem do krzyża i ptasich skrzydeł. Podobnie jak i w innych projektach kościołów stworzonych przez architektów z Japonii, tak i tutaj kluczową rolę odgrywa światło. Wpada ono do budynku przez kilka otworów, zmieniając wraz z upływem jego ascetyczne wnętrze wypełnione surowym betonem. Fasadę katedry pokrywa z kolei błyszcząca stal nadająca budowli futurystyczny wygląd. Całości dopełnia mająca ponad 60 metrów dzwonnica nieco odsunięta od głównej bryły.
Hala Olimpijska w Tokio – 1964
Japonia została w 1964 roku organizatorem Igrzysk Olimpijskich. Odbywająca się w Tokio impreza wymagała nowoczesnej infrastruktury. Do jej zaprojektowania wybrano Kenzo Tange, który przygotował projekty hali sportowej z basenami. Po raz kolejny japoński architekt stworzył niezwykłe bryły o bardzo futurystycznym kształcie. Bryły budynków nawiązują jednocześnie do rzymskiego Koloseum, przygotowanego przez Le Corbusiera na Expo ’58 pawilonu Philipsa oraz hali hokejowej, którą stworzył w Kanadzie Eero Saarinen.
Większa hala — Yoyogi National Gymnasium — ma pojemność prawie 16 tysięcy miejsc. Podwieszany dach o nieregularnym kształcie zbudowany został z płyt stalowych opartych na stalowej siatce podtrzymywanej przez betonowe filary. W chwili ukończenia była to największa tego rodzaju konstrukcja na świecie. Zespół Olimpijski w Tokio urzekł odbiorców swoim niezwykłym kształtem i przyniósł jego autorowi Nagrodę Pritzkera. W uzasadnieniu jury nazwało go „jednym z najpiękniejszych budynków XX stulecia”.
Ambasada Kuwejtu – 1970
Zbudowana w 1970 roku Ambasada Kuwejtu w Tokio to przykład połączenia idei Metabolistów z brutalizmem. Budynek powstał na działce o niewielkiej powierzchni, której braki musiał nadrobić swoją wysokością. Jego asymetryczna bryła pełna jest betonowych prostopadłościanów rozdzielonych wolną przestrzenią. Architekt podzielił ją na dwie niezależne strefy: publiczną część mieszczącą kancelarię oraz wzorowaną na tradycyjnym, arabskim budownictwie prywatną część, w której umieszczono rezydencję ambasadora.
Ratusz w Tokio – 1991
Kolejny z tokijskich projektów stworzonych przez Kenzo Tange jest zarazem jednym z jego najbardziej imponujących dzieł. Postmodernistyczny budynek nowego Ratusza ma wysokość ponad 240 metrów i 48 pięter. Przez kilka lat był to najwyższy wieżowiec miasta i najwyższy budynek Japonii. Jego bryła jest syntezą nowoczesności i tradycyjnego kształtu gotyckiej, dwuwieżowej katedry. Inwestycja nie należała do tanich — koszt jej budowy wyniósł miliard dolarów. W zamian mieszkańcy japońskiej stolicy otrzymali nowy gmach zarządu metropolii tokijskiej — piękną budowlę, która jest jednocześnie najwyższą siedzibą władz miejskich na świecie.
Budynek Pakistańskiego Sądu Najwyższego – 1993
W latach sześćdziesiątych władze Pakistanu postanowiły stworzyć nowe budynki rządowe w stylu modernistycznym. Do ich realizacji zaproszono znanych architektów z całego świata. Jednym z nich był Kenzo Tange. Według jego koncepcji wybudowano gmach Sądu Najwyższego w Islamabadzie. W rezultacie powstał wieloskrzydłowy budynek o bardzo ciekawej bryle. Oprócz samego sądu znalazły się w nim sale konferencyjne, czytelnie i przede wszystkim biblioteka posiadająca w swoich zbiorach 72 tysiące prawniczych wolumenów.
Shinjuku Park Tower – 1994
Trzy lata po ukończeniu ratusza w Tokio, w jego pobliżu powstał kolejny ogromny wieżowiec zaprojektowany przez biuro Japońskiego mistrza. Shinjuku Park Tower to kompleks biurowy zarządzany przez spółkę Tokyo Gas. Budynek powstał na terenach dawnych zbiorników gazu, a mieści się w nim Hotel Park Hyatt oraz wiele innych firm usługowych i sklepów. Bryła złożona jest z trzech połączonych ze sobą wież, z których najwyższa ma 235 metrów, a najniższa 182 metry.
Centrum Nadawcze Fuji – 1996
Fuji Broadcasting Center to jeden z nowszych projektów Tange i zarazem ostatni, za który odpowiadał osobiście. Ogromny biurowiec powstał na sztucznej wyspie położonej w Zatoce Tokijskiej. Znajdują się w nim biura i studia telewizyjne największego prywatnego nadawcy — telewizji Fuji. Konstrukcja gmachu o wysokości ponad 120 metrów oparta jest na dwóch oddzielnych bryłach połączonych ze sobą pomostami. Na jego szczycie, na wysokości 25-piętra umieszczono taras widokowy zamknięty w kulistej strukturze o wadze 1350 ton. Umieszczenie jej w budynku było niemałym problemem, ale efekt sprawia niesamowite wrażenie.
Mode Gakuen Cocoon Tower – 2008
Wysoka wieża o subtelnym kształcie została zaprojektowana przez biuro architektoniczne Tange na początku XXI wieku. Zbudowany w stylu dekonstruktywizmu wieżowiec stał się ozdobą Shinjuku — dzielnicy biznesowej Tokio. Jest on nietypowy z kilku powodów: kształtu, sporej wysokości (204 metry), ale przede wszystkim użytkowników. W budynku swoją siedzibę mają trzy uczelnie — artystyczna, medyczna oraz techniczna. Niezwykła bryła pokryta piękną fasadą spodobała się specjalistom i Mode Gakuen Cocoon Tower otrzymał w 2008 roku nagrodę na najlepszy wieżowiec w konkursie Emporis Skyscraper Award.
Zobacz również:
