Kojąca moc drewna w Maggie’s Centre w Oldham

W brytyjskim mieście Oldham uroczyście otwarto Maggie’s Centre – ośrodek dla osób dotkniętych chorobą nowotworową. Jest to pierwszy na świecie budynek wzniesiony z klejonego warstwowo drewna liściastego (CLT – cross-laminated timber). Niezwykły projekt autorstwa pracowni dRMM Architects, wspierany przez AHEC (Stowarzyszenie Handlowe Amerykańskiego Przemysłu Drewna Liściastego) ma przełomowe znaczenie dla współczesnej architektury i budownictwa.

Maggie’s to organizacja dobroczynna zapewniająca wsparcie osobom dotkniętym chorobą nowotworową. Ośrodki Maggie’s budowane są na terenach należących do specjalistycznych szpitali onkologicznych – placówek brytyjskiego publicznego systemu opieki zdrowotnej. Emanują ciepłem i przyjazną atmosferą. Wysoko wykwalifikowany personel ośrodków oferuje program wsparcia, który poprawia samopoczucie pacjentów.

Projektując budynek Maggie’s Centre w Oldham i dobierając materiały, architekci dRMM wybrali tulipanowiec amerykański ze względu na korzystny wpływ drewna na otoczenie oraz na typowe dla tego gatunku wytrzymałość i ciepłą barwę. Powszechnie wiadomo, że obcowanie z drewnem obniża ciśnienie i spowalnia tętno, a jednocześnie znacznie skraca proces powrotu do zdrowia. Według danych opublikowanych w raporcie Planet Ark z 2015 roku zatytułowanym Wood – Housing, Health, Humanity, drewno ma więcej cech o dobroczynnym wpływie na stan zdrowia i ogólne samopoczucie człowieka niż jakikolwiek inny materiał budowlany.

Profesor Alex de Rijke, współzałożyciel pracowni architektonicznej dRMM, od ponad 30 lat prowadzi eksperymenty z modyfikowanym drewnem. Projekty budowlane i meblarskie pracowni przyczyniły się do upowszechnienia właściwości strukturalnych, ekologicznych i estetycznych modyfikowanego drewna – sklejki i drewna iglastego. Kolejnym etapem było współtworzenie nowatorskiego rozwiązania – klejonego warstwowo drewna liściastego.

Główny stół kuchenny, przy którym zasiadają goście ośrodka, jest dziełem studia projektowego Barnby & Day, zamówionym przez Alexa de Rijke i AHEC na potrzeby projektu „The Wish List”, zaprezentowanego podczas London Design Festival w 2014 roku. Sam mebel powstał w wytwórni Benchmark Furniture z klejonego warstwowo tulipanowca amerykańskiego pochodzącego z recyklingu. Blat jest pozostałością-wspomnieniem projektu „The Wish List”. Na podstawę składają się odpady drewna CLT z framug okiennych i futryn drzwi Maggie’s Centre.

Dla AHEC Maggie’s Centre w Oldham jest jednym z najważniejszych przedsięwzięć w ciągu dziesięciolecia prac badawczo-rozwojowych w obszarze nowatorskich rozwiązań dotyczących drewna konstrukcyjnego, między innymi ze względu na potencjał upowszechnienia drewna CLT w branży budowlanej. Projekt stworzony przez dRMM z wykorzystaniem drewna liściastego ma szansę przyczynić się do zmian w postrzeganiu konstrukcji drewnianych przez architektów i inżynierów.

Tę pionierską budowlę wzniesiono z wykorzystaniem ponad 20 paneli o długości od 0,5 do 12 m, klejonych z pięciu warstw tulipanowca amerykańskiego. Klejony warstwowo tulipanowiec amerykański wprowadzono na rynek architektoniczno-budowlany w 2013 roku jako nowatorskie rozwiązanie pracowni architektonicznej dRMM, AHEC i firmy Arup. Materiał ten wybrano ze względu na jego niespotykane właściwości – wytrzymałość, lekkość, trwałość i stabilność. Wykorzystanie go pozwala także na zwiększenie tempa produkcji. Tulipanowiec amerykański jest o 70% bardziej wytrzymały na gięcie niż jakikolwiek standardowy klejony warstwowo gatunek drewna iglastego. Klejone warstwowo panele konstrukcyjne wykonała firma Züblin Timber, eksperci ds. drewna CLT.

Podczas budowy Maggie’s Centre w Oldham wykorzystano 27,6 m³ tulipanowca amerykańskiego oraz 1,1 m³ jesionu amerykańskiego. W przybliżeniu jest to odpowiednio 55,22 m³ i 2,1 m³ tarcicy surowej pochodzącej z 115,7 m³ kłód. Taka ilość drewna odnawia się w amerykańskich lasach liściastych w ciągu zaledwie 120 sekund (odpowiednio 108 i 12 sekund w wypadku tulipanowca i jesionu amerykańskiego).