Projekt Pracownie to niezależna inicjatywa, która od niemal dziewięciu lat wspiera polskie rzemiosło oraz twórców rękodzieła. Działając bez zewnętrznego wsparcia finansowego, grupa angażuje się w promowanie wartości rzemiosła poprzez profesjonalne dokumentowanie pracy artystów i opowiadanie ich historii. To nie tylko wywiady i sesje fotograficzne, ale także produkcja klimatycznych filmów, które wiernie oddają atmosferę tych wyjątkowych przestrzeni.
Projekt Pracownie
Choć w ostatnich latach powstało wiele materiałów i wydarzeń mających na celu promowanie tradycyjnych zawodów, Projekt Pracownie jest jedną z nielicznych grup, która konsekwentnie, od samego początku swojej działalności, skupia się wyłącznie na ręcznym wytwarzaniu. Ich praca nie opiera się tylko na tworzeniu materiałów, ale przede wszystkim na zrozumieniu i uwiecznieniu procesu twórczego artystów – od idei po realizację.
„Projekt Pracownie to grupa wspaniałych ludzi, którzy z największą starannością pokazali moje rzemiosło. Wizyta była bardzo miła i przede wszystkim profesjonalna. Atmosfera koleżeńska i twórcza. Materiały, które powstały, przekroczyły moje oczekiwania i podobały się moim fanom. Szczególnie wywiad, który był bardzo konsekwentnie i ciekawie poprowadzony. Zdjęcia i film to dla mnie osobista pamiątka, która jest piękna i będę ją miała na zawsze! Takie działania pomagają twórcom budować markę i rozwijać pasje, ponieważ sprawiają, że rzemiosło i sztuka są pielęgnowane. Projekt Pracownie pięknie pokazuje ilu wspaniałych twórców mamy w Polsce” – mówi Katarzyna Rogowska, założycielka marki Art Dolls by Kate Rogowska, której twórczość została uwieczniona przez zespół Projektu Pracownie.
Pretekst do spotkań i wsparcia
Projekt Pracownie to także pretekst do spotkań, wymiany doświadczeń i wzajemnego wsparcia wśród rzemieślników. W ciągu swojej działalności pasjonaci organizowali wystawy (m.in dwie plenerowe wystawy Poznaj rzemiosło od podszewki czy W warszawskiej pracowni), oraz inne wydarzenia (cykl Niedziele z rzemiosłem).
„Projekt Pracownie to przemili goście, uważni słuchacze i wrażliwi odbiorcy rzemiosła, sztuki. Z lekkością i łatwością weszli do pracowni Dzikich Barw, a ich szczere zainteresowanie i przychylne nastawienie otworzyły wiele szafek, uruchomiły opowieści i wspomnienia. Dobrze było podsumować dotychczasowe działania, podzielić się nimi i mieć pewność, że jest się właściwie zrozumianym. Fotorelacja i film ze wspólnego dnia oddają ideę naszej pracy i są wykonane na wysokim poziomie. Życzę Projektowi Pracownie wielu inspirujących spotkań i odkryć, a także poczucia, że robią coś wartościowego dla twórców oraz ich odbiorców – bo tak właśnie jest!” – opowiada Aleksandra Bystry z Dzikich Barw.
Entuzjaści rzemiosła
Ekipa Projektu Pracownie to nie tylko dziennikarze, fotografowie i filmowcy, ale przede wszystkim entuzjaści rzemiosła, którzy z empatią podchodzą do każdego spotkania. Dzięki nim, rzemieślnicy zyskują szansę na ukazanie swojej pracy w sposób, który nie tylko wzmacnia ich pozycję na rynku, ale także buduje świadomość o znaczeniu rękodzieła w polskiej kulturze.
„Bardzo pozytywnie wspominam wizytę ekipy z Projekt Pracownie w moim żyrardowskim atelier. Projekt porusza ważne obszary, dla każdego świadomego twórcy. Każde dzieło jest przesiąknięte klimatem miejsca, w którym powstaje. Bo każde dzieło nie jest ze świata, który spotykamy na co dzień, tylko z małego świata jego twórcy, który przeważnie rzeczywistość widzi w alternatywny sposób. Cieszę się, że Projekt Pracownie dostrzega ten ważny aspekt i pozwala twórcom na jego upublicznianie. To kluczowe dla budowania świadomości o przewadze produkcji jednostkowa nad seryjną. Bo to właśnie w małych pracowniach tworzonych z pasją i zaangażowaniem powstaje sztuka, i prawdziwe rzemiosło. To te miejsca pozwalają rozwijać się naszej kulturze i będą zapamiętane jako kolebki naszego wspólnego dziedzictwa kulturowego. Jest to niezwykle ważne w dobie rozwiniętego przemysłu, który silnie marginalizuje drobne wytwórstwo, a tym samym zubaża naszą kulturę” – wspomina Jan Garncarek, którego Projekt Pracownie odwiedził w 2024 roku.
„Zrobienie wywiadu i dokumentu o pracowni nie jest łatwym zajęciem i nie każdy byłby w stanie zrobić to w dobry sposób. Wymaga to również pracy twórczej i dużej wrażliwości. Zespół z Projektu Pracownie zdecydowanie tę wrażliwość posiada i potrafi oddać to w publikowanych materiałach. Życzę, aby ta inicjatywa w dalszym ciągu się rozwijała. W dalszym ciągu inspirowała młodych twórców do tworzenia własnych pracowni, światów. Jak również stymulowała świadomość i rozszerzała społeczność odbiorców rzemiosła i sztuki” – dodaje rzemieślnik.
Ważna inicjatywa społeczna
Projekt Pracownie to przede wszystkim inicjatywa społeczna. Grupa działa na rzecz budowania świadomości o roli rzemiosła w naszym życiu oraz o wartości pracy twórczej, która zasługuje na szersze uznanie i szacunek. Działania Projektu Pracownie to nieocenione wsparcie dla polskich twórców, którzy dzięki tej platformie mają szansę pokazać swoje umiejętności i pasję szerszej publiczności. Grupa włącza się także w działania aktywistyczne. Małgorzata Herman opowiadała o ludzkim wymiarze rzemiosła w trakcie jednej z edycji TEDxWarsawWomen, natomiast w zeszłym roku osoby zaangażowane w inicjatywę samodzielnie sfinansowały produkcję filmu dokumentalnego o Pracowni Wschodniej „Wejdź i porozmawiajmy o sztuce”, który pomógł w walce kolektywu o pozostanie w ówczesnym – i na szczęście bieżącym – lokalu przy placu Hallera w Warszawie.
„Projekt Pracownie to inicjatywa, która zrodziła się z głębokiego poczucia misji i wiary w sens istnienia zawodów rzemieślniczych. Każdy z nas w zespole czuje, że ręczne wytwarzanie to nie tylko praca, ale sposób życia. Miłość do rzemiosła motywuje nas do podejmowania trudnych wyzwań – szukamy twórców, którzy w swojej pracy nie tylko tworzą, ale także pielęgnują tradycje, nadają przedmiotom duszę. Opowiadamy o nich, bo wierzymy, że ich historie są częścią szerszego obrazu kultury, która nieustannie się rozwija. Każdy wywiad, każda sesja zdjęciowa, każdy film to dla nas moment, w którym możemy w pełni oddać to, co w rękodziele najpiękniejsze: autentyczność i pasję jego twórców” – komentuje Małgorzata Herman, założycielka Projektu Pracownie i autorka treści na stronie.
Promocja rękodzielnictwa
Projekt Pracownie to grupa, która mimo przeszkód, z determinacją promuje ręczne wytwarzanie, rękodzielników oraz wartości związane z rzemiosłem. Chociaż osoby tam działające realizują materiały jedynie „po godzinach”, co zdecydowanie jest dla nich wyzwaniem organizacyjnym – ich zaangażowanie nie słabnie. Zostało ono także dwukrotnie docenione w 2022 i 2023 roku, kiedy zostali nagrodzeni najpierw Warszawską Nagrodą Edukacji Kulturalnej, a potem Impulsem Kultury – Mazowiecką Nagrodą Inspiracji Kulturalnych. Zespół działa przede wszystkim na terenie województwa mazowieckiego, ale nieustannie poszukuje możliwości dodatkowego finansowania (Patronite, Suppi, konkursy, wsparcie regionalnych instytucji), które umożliwi im odwiedzenie pracowni także w innych częściach Polski. Dotychczas Projekt Pracownie zaprezentował także historie rzemieślników z Łodzi, Wrocławia, Cieszyna, Poznania, czy… Lizbony!
„To była jedna z ważniejszych wizyt dla nas i naszej pracowni. Znaliśmy Projekt Pracownie już wcześniej, obserwowaliśmy ich działania, ale nie sądziliśmy, że kiedyś będzie okazja do tego, by się spotkać się u nas. Od pierwszej chwili zespół wszedł w klimat naszego miejsca, od pierwszego pytania wiedzieliśmy, że to będzie dobra rozmowa. O tym, co ważne. O tym, co warto powiedzieć na temat tradycyjnego rzemiosła, pracy z drewnem i naszej historii” – zauważa Tom Bensari z Bensari Ébénistes, którego Projekt Pracownie odwiedził we Wrocławiu, inwestując wygraną z jednego z konkursów.
„Życzymy Projektowi Pracownie uwagi – zarówno wśród czytelników, jak i instytucji odpowiadających za chronienie i propagowanie wiedzy o rzemiośle. Te instytucje mogłyby się od tego zespołu wiele nauczyć: jak pisać o rzemieślnikach, jak opowiadać o ich pracy, o tym, dlaczego są tak ważni dla społeczeństwa. Projekt Pracownie pokazuje piękno pracy ludzkich rąk” – podsumowuje stolarz.
Zobacz również:
- Przestrzeń dla sztuki – Galeria Tade Makowski w oświęcimskim Ratuszu
- Poruszający mural w Gdańsku – wsparcie dla osób walczących z alkoholizmem
