Zimny kaloryfer w środku sezonu grzewczego? Nieprzyjemne bulgotanie dochodzące z instalacji? To znak, że pora na odpowietrzenie grzejników. Ta prosta czynność zajmuje kilkanaście minut, a może rozwiązać większość problemów z ogrzewaniem i znacząco obniżyć rachunki za ciepło.
Czym jest zapowietrzenie grzejnika i dlaczego powstaje?
Zapowietrzenie grzejników to zbyt mała ilość wody w instalacji, spowodowana pęcherzykami powietrza, które przedostają się do rur. Powietrze w wodzie doprowadzanej wodociągami lub z własnego ujęcia jest zjawiskiem naturalnym – jego ilość zależy od temperatury i ciśnienia. Im niższa temperatura i wyższe ciśnienie, tym więcej powietrza znajduje się w wodzie.

Kiedy na początku sezonu grzewczego instalacja jest napełniana wodą, pęcherzyki powietrza docierają do poszczególnych grzejników, często gromadząc się w górnej części obiegu. Powietrze może również powstawać w wyniku drobnych nieszczelności pomp czy zaworów lub przenikać przez ścianki rur wykonanych z tworzyw sztucznych.
Zapowietrzony kaloryfer to całkowicie naturalne zjawisko, które nie świadczy o wadliwym sprzęcie. Jeśli jednak ciepłą wodę wpuszcza się do rur w odpowiednim tempie i jednocześnie przeprowadza odpowietrzanie, ilość pęcherzyków zostaje zredukowana do minimum. Im bardziej skomplikowana i rozbudowana instalacja, tym wolniej powinna być nagrzewana przy pierwszym uruchomieniu w sezonie.
Po czym poznać, że grzejnik jest zapowietrzony?
Grzejnik wypełniony zbyt dużą ilością pęcherzyków powietrza po prostu nie działa prawidłowo. W przypadku grzejników żeliwnych zapowietrzone może być tylko jedno żebro – części z powietrzem będą zimne względem reszty kaloryfera.
Najpowszechniejsze objawy zapowietrzenia to głośna praca instalacji – bulgotanie wody, szumy, dźwięk przelewającej się cieczy. Charakterystyczne jest też nierównomierne oddawanie ciepła – na górze grzejnik jest zimny, a na dole ciepły. Jeśli zauważysz, że ciepło nie rozchodzi się równomiernie lub kaloryfery nagrzewają się zbyt długo, to pierwszy sygnał do działania.

Dlaczego warto szybko odpowietrzyć zapowietrzony grzejnik?
Powietrze znajdujące się w instalacji jest niebezpieczne z kilku powodów. Przede wszystkim sprzyja powstawaniu rdzy, która może wnikać do większej części kaloryferów i powodować poważne uszkodzenia mechaniczne. To przekłada się na ograniczenia w ogrzewaniu pomieszczeń i brak komfortu cieplnego dla domowników.
Zapowietrzone grzejniki generują też wyższe koszty ogrzewania. W naturalny sposób gorące powietrze unosi się i wędruje do górnej części grzejnika, zaburzając cyrkulację gorącej wody. Tylko całkowicie napełniony wodą grzejnik może dostarczyć pełną moc cieplną. Im prędzej pozbędziesz się powietrza, tym sprawniej będzie pracować cała instalacja.

Jakie narzędzia są potrzebne do odpowietrzania grzejnika?
Do odpowietrzania grzejnika z zaworem ręcznym nie potrzebujesz specjalistycznej wiedzy ani skomplikowanych narzędzi. W zależności od rodzaju zaworu mogą być potrzebne: odpowiedni śrubokręt, specjalny kluczyk lub wkrętak płaski. Mamy trzy rodzaje zaworów odpowietrzających ręcznych – odkręcane na śrubokręt, kluczyk lub takie z pokrętłem.
Ze względu na brak potrzeby posiadania dodatkowych narzędzi, te z kluczykiem lub pokrętłem są najczęściej stosowane. Bez względu na rodzaj zaworu przygotuj też miskę na wodę, która może wypłynąć z instalacji, oraz ścierkę lub stary ręcznik.

Jak odpowietrzyć grzejnik krok po kroku?
Proces odpowietrzania przeprowadza się na zimnych grzejnikach. Ustaw termostat na całkowite zero i poczekaj, aż kaloryfer ostygnie. Pamiętaj o całkowitym zakręceniu termostatu do pozycji zamkniętej przed rozpoczęciem pracy.

Przygotowaną wcześniej miskę ustaw pod zaworem odpowietrzającym. Powolnym ruchem odkręcaj zawór – to na tym etapie może być potrzebny śrubokręt albo kluczyk. Strumień wody, który zacznie uciekać z zaworu, będzie chaotyczny i przerywany. Usłyszysz charakterystyczne syczenie – to znak, że powietrze ucieka z grzejnika.
Po ustabilizowaniu się strumienia wody zakręć zawór. Dokręć go bardzo dokładnie, aby uniknąć późniejszych nieszczelności. W razie potrzeby wytrzyj wodę, która rozlała się po podłodze. Teraz możesz na nowo ustawić termostat na grzanie.
Jak odpowietrzyć grzejnik żeliwny bez odpowietrznika?
Odpowietrzanie grzejnika żeliwnego może być minimalnie trudniejsze, ponieważ kaloryfery żeliwne nie posiadają odpowietrzaczy. Są za to zawory, do których odkręcenia będziesz potrzebował nastawne klucze płaskie. W sklepach można znaleźć specjalne zestawy do odpowietrzania grzejników żeliwnych, składające się z miski i dwóch płaskich kluczy.

Ustaw głowicę termostatyczną na pozycji zamkniętej i poczekaj, aż grzejnik ostygnie. Odkręć zawór za pomocą płaskich kluczy – rób to bardzo powoli i ostrożnie. Odkręcaj go tak długo, aż usłyszysz wylatujące powietrze. Po usunięciu powietrza w całości, ze śrubunku zacznie lecieć sama woda. To znak, że możesz znowu zakręcić zawór.
Dużym utrudnieniem jest to, że kaloryfery żeliwne trzeba raz na jakiś czas płukać. Z tego względu nie zaleca się trzymania ich w instalacji, w której znajdują się już inne rodzaje grzejników, ponieważ brud może przedostać się dalej.
Jak odpowietrzyć grzejnik łazienkowy?
Grzejnik łazienkowy odpowietrza się podobnie jak pozostałe, jednak często zawór odpowietrzający znajduje się w górnej części, w trudno dostępnym miejscu. Połóż szmatkę na samej górze grzejnika – tu miska czy wiadro nie będzie konieczne, ale łatwo można zalać ścianę.
Wyłącz ogrzewanie i poczekaj, aż temperatura wody spadnie. Zacznij odkręcać delikatnie zawór. Kiedy usłyszysz charakterystyczne syczenie, poczekaj, aż całe powietrze ulotni się z kaloryfera. Zobaczysz kapiącą wodę – wtedy należy zakręcić zawór. Teraz możesz włączyć ogrzewanie za pomocą termostatu.
Kiedy najlepiej odpowietrzyć grzejniki?
Zaleca się odpowietrzanie grzejników co najmniej raz w roku, najlepiej jesienią, aby upewnić się, że system grzewczy jest w doskonałym stanie przed nowym sezonem grzewczym. Rozpoczęcie sezonu grzewczego powinno wiązać się ze szczególnym zwróceniem uwagi na sprawność całej instalacji.
Jeśli grzejniki są zimne u góry lub ich nagrzewanie trwa zbyt długo, może być konieczne wcześniejsze podjęcie działań. To samo dotyczy odgłosów bulgotania lub tykania. Jeśli podczas odkręcania głowicy termostatycznej grzejnik wydaje dziwne dźwięki, oznacza to zazwyczaj, że wewnątrz poruszają się pęcherzyki powietrza.
Co zrobić po odpowietrzeniu wszystkich grzejników?
Po odpowietrzeniu wszystkich grzejników należy ponownie włączyć ogrzewanie i sprawdzić ciśnienie wody w systemie centralnego ogrzewania. W razie potrzeby należy dodać wody do instalacji. Konieczność częstego dodawania wody może wskazywać na nieszczelność układu lub uszkodzenie zbiornika wyrównawczego – usterkę należy jak najszybciej usunąć.
Warto też zacząć od wyczyszczenia kaloryfera, aby kurz i brud nie przedostały się wraz z ciepłym powietrzem do pomieszczeń. Jeśli grzejnik nie jest zamontowany całkowicie poziomo, tzn. jest pochylony w dół w kierunku odpowietrznika, odpowietrzenie może być trudne – w takim przypadku warto wezwać profesjonalistę.
Jak skutecznie odpowietrzyć grzejnik – najczęściej zadawane pytania
Jak poprawnie odpowietrzyć grzejnik?
Odpowietrzanie wykonuje się na zimnym grzejniku przy wyłączonym ogrzewaniu. Podstaw miskę pod zawór, powoli odkręcaj go kluczykiem lub śrubokrętem, aż usłyszysz syk uchodzącego powietrza. Gdy zacznie lecieć woda, zakręć zawór.
Po czym poznać, że grzejnik jest zapowietrzony?
Zapowietrzony grzejnik jest zimny u góry, ciepły na dole, bulgocze, szumi lub wydaje dźwięki przelewającej się wody. Ciepło rozchodzi się nierównomiernie, a nagrzewanie trwa zbyt długo.
Czy przy odpowietrzaniu grzejnika trzeba zakręcić zawór?
Tak, przed odpowietrzaniem należy zakręcić zawór termostatyczny (ustawić na zero) i wyłączyć ogrzewanie. Po zakończeniu odpowietrzania trzeba dokładnie zakręcić zawór odpowietrzający.
Zobacz również: