Metropolitan Museum of Art jest największym muzeum sztuki w Stanach Zjednoczonych. Wraz z Museum of Modern Art (MoMA) i Whitney Museum tworzy słynną trójcę nowojorskich placówek kolekcjonujących i prezentujących różnorodne dzieła sztuki. W przeciwieństwie do dwóch pozostałych nie specjalizuje się w konkretnej dziedzinie czy epoce – w jego ogromnych zbiorach zgromadzone są prace artystów z całego świata i ze wszystkich okresów historii ludzkości – od starożytności, po czasy współczesne.
Muzeum dostępne dla każdego
Chociaż wśród założycieli Metropolitan Museum of Art znalazły się najbogatsze rodziny przemysłowców z Nowego Jorku, instytucja ta ma w swoim statucie zapis o bezpłatnym dostępnie dla każdego człowieka chcącego obcować ze sztuką. Z zasady tej zrezygnowano dopiero po ponad stu latach – w 2018 roku. Placówkę otwarto 20 lutego 1872 roku, a zaczątkiem zbiorów była prywatna kolekcja pierwszego prezesa Johna Taylora Johnsona. Wśród współzałożycieli i pierwszych mecenasów znalazły się rodziny Roosveltów i Rockefellerów oraz wielu ówczesnych malarzy i ludzi związanych ze sztuką.
Po niecałych dziesięciu latach The Met (jak w skrócie nazywali muzeum nowojorczycy) przeniosło się do budynku przy Central Parku, który zajmuje do dziś. W ciągu kolejnych dziesięcioleci zbiory powiększały się dzięki dotacjom bogatych sympatyków, przekazywaniu własnych zbiorów przez prywatnych kolekcjonerów oraz oczywiście dzięki zakupom na rynku sztuki. Budżet na te ostatnie systematycznie się powiększał, osiągając pułap kilkudziesięciu milionów dolarów rocznie. W historii muzeum zdarzały się spektakularne zakupy znanych dzieł za wysokie kwoty, jednak większość zakupów, szczególnie na początku działalności, nie wymagała dużych nakładów finansowych.
Kolekcja muzeum
Obecnie Metropolitan Museum of Art wystawia swoją kolekcję w dwóch miejscach znajdujących się na Manhattanie. Główny budynek muzeum położony jest przy słynnej Piątej Alei, we wschodniej części Central Parku. Zabytkowa siedziba powstała w 1880 roku. Jej powierzchnia wystawowa ma około 190 tysięcy metrów kwadratowych i to w niej znajduje się większość zgromadzonej kolekcji. Drugi oddział muzeum zwany The Cloisters położony jest na Górnym Manhattanie i prezentuje bogaty zbiór dzieł sztuki ze średniowiecznej Europy.
W zbiorach The Met znajduje się ponad dwa miliony dzieł sztuki różnego rodzaju z obszaru całego świata i wszystkich okresów historycznych. Wśród nich są nie tylko obrazy i rzeźby, ale także instrumenty muzyczne, broń i pancerze, historyczne stroje, przedmioty użytkowe i wyposażenie wnętrz, a także nowe media, w tym duży zbiór fotografii. Muzeum podzielone jest na siedemnaście działów, z których każdy ma własny zespół kuratorów i naukowców. W sześciu działach konserwatorskich specjaliści pracują nad rekonstrukcją i zabezpieczeniem zniszczonych zabytków, a ich analizę prowadzi Departament Badań Naukowych.
Część zbiorów Metropolitan Museum of Art podzielona jest według kryteriów geograficzno-historycznych. Wśród nich można wyróżnić dziewięć głównych kolekcji związanych z poszczególnymi regionami świata i największymi cywilizacjami.
Sztuka Starożytnego Bliskiego Wschodu
Początki zbioru sięgają XIX wieku i kilku tabliczek pisma klinowego. Obecnie liczy on ponad siedem tysięcy przedmiotów od neolitu po V wiek naszej ery z obszaru wpływów kultury sumeryjskiej, sasanidzkiej, asyryjskiej, babilońskiej i elamickiej.
Sztuka Afryki, Oceanii i obu Ameryk
Kolekcja znajdująca się w skrzydle Michaela C. Rockefellera i zapoczątkowana zbiorami jego przodka – Nelsona, który zgromadził ponad trzy tysiące plemiennych dzieł sztuki z obszaru Afryki i Oceanii. Obecnie wystawionych jest około 11 tysięcy przedmiotów z okresu od trzeciego tysiąclecia przed naszą erą do czasów współczesnych.
Sztuka azjatycka
Zgromadzony w oddzielnym skrzydle Metropolitan Museum of Art dział sztuki azjatyckiej prezentuje ponad 35 tysięcy przedmiotów i jest największy w USA. Wśród eksponatów znajdują się obrazy, rzeźby, ceramika, grafiki i kaligrafia z obszaru oddziaływania wielkich azjatyckich religii – hinduizmu, buddyzmu i dżinizmu.
Sztuka Starożytnego Egiptu
Na tej wystawie The Met pokazuje ogromny (26 tysięcy przedmiotów) zbiór sztuki egipskiej z okresu kilku tysięcy lat. Eksponatem przyciągającym tłumy odwiedzających jest słynna Świątynia Dendur rozebrana w Afryce, przewieziona i zrekonstruowana w całości w Nowym Jorku. Oprócz tego zobaczyć można wiele dzieł sztuki sakralnej oraz sarkofagów egipskich dostojników.
Zbiór malarstwa europejskiego
Przekrojowy zbiór obrazów największych europejskich mistrzów od czasów średniowiecza, po sztukę współczesną. Muzeum posiada w kolekcji dzieła szkoły holenderskiej (Rembrandt, Vermeer), włoskiej (Giotto, Botticelli, Rafael) czy francuskiej (Manet, Monet, Renoir, Gauguin, van Gogh).
Europejska rzeźba i sztuka użytkowa
W ramach tej kolekcji The Met wystawie ponad 50 tysięcy eksponatów z okresu od XV wieku do początków XX wieku. Obok bogatych zbiorów renesansowych posągów zobaczyć można umeblowane pokoje z różnych epok historycznych, a także oddzielne zbiory biżuterii, ceramiki, tkanin i czasomierzy. Zrekonstruowane w całości patio z XVI wiecznego, hiszpańskiego zamku Vélez Blanco jest największym elementem tej bogatej kolekcji.
Skrzydło sztuki amerykańskiej
W świeżo wyremontowanym skrzydle, na powierzchni ponad 2800 metrów kwadratowych, prezentowana jest historia sztuki amerykańskiej. Zbiory prezentują dzieła z różnych dziedzin działalności artystycznej na przestrzeni ostatnich 200 lat.
Sztuka Starożytnej Grecji i Rzymu
W kolekcji sztuki greckiej i rzymskiej znajduje się około 17 tysięcy obiektów. Jedną z jej największych atrakcji jest zachowany w całości rydwan z czasów etruskich (530 p.n.e.). Ogromne wrażenie robi również rekonstrukcja sypialni ze szlacheckiej willi rzymskiej, którą wydobyto spod warstwy popiołów po eksplozji Wezuwiusza z 79 roku naszej ery. Zbiór uzupełniają tysiące oddzielnych przedmiotów – od bogato rzeźbionych sarkofagów po biżuterię i przedmioty codziennego użytku.
Sztuka Islamu
Zbiory sztuki islamskiej pochodzą nie tylko z rejonu Bliskiego Wschodu, ale również z Azji Środkowej i Północnej Afryki i są jedną z największych tego typu kolekcji na świecie. Duża ich część ma charakter religijny i zawiera wiele unikatowych rękopisów i egzemplarzy Koranu. W części świeckiej dwunastotysięcznej kolekcji znalazły się zbiory ceramiki, strojów i kaligrafii.
Broń, pancerz i stroje
Kolejne kolekcje zgromadzone w muzeum nie są związane z konkretnym rejonem świata czy kulturą. Najbardziej popularny, szczególnie wśród młodych gości, jest zbiór broni i pancerzy. Jego najstarsze eksponaty – krzemienne groty i ostrza – pochodzą z czasów prehistorycznych. Do najnowszych zalicza się bogata kolekcja broni palnej, w tym wyrobów firmy Colt. Jednak największe wrażenie robią średniowieczni, konni rycerze w pełnych zbrojach płytowych. Jeszcze bogatsza jest kolekcja historycznych strojów, w której zgromadzono ich ponad 35 tysięcy. Obok średniowiecznych sukien można w niej podziwiać nowe dzieła najbardziej znanych projektantów.
Grafika, fotografia, film
W muzeum znajduje się ponad półtora miliona rycin, dwanaście tysięcy książek i siedemnaście tysięcy rysunków. Wśród nich są dzieła Michała Anioła czy Leonarda da Vinci. Placówka dysponuje też bogatą kolekcja filmu i fotografii od czasów powstania tych dwóch stosunkowo młodych dziedzin sztuki. Kolekcja fotograficzna podzielona jest na pięć działów i zawiera 25 tysięcy zdjęć twórców amerykańskich, brytyjskich i francuskich.
Sztuka nowoczesna
Metropolitan Muzeum to nie tylko zbiory sprzed setek czy tysięcy lat – równie ważną rolę odgrywa w nim sztuka współczesna. Jej dział zajmuje sześć tysięcy metrów powierzchni wystawienniczej, na której prezentowany jest wybór spośród trzynastu tysięcy obrazów największych współczesnych mistrzów. Znajdziemy tu europejskich klasyków awangardy, takich jak Paul Klee czy Pablo Picasso, a także przedstawicieli malarstwa amerykańskiego, z których najbardziej znany jest Jackson Pollock.
The Met Cloisters – świat średniowiecza
W północnej części Manhattanu położony jest oddział Metropolitan Museum zwany The Cloisters. Jego nazwa pochodzi od fragmentów krużganków pięciu średniowiecznych klasztorów sprowadzonych z Francji przez Johna D. Rockefellera. W budynkach stylizowanych na średniowieczne opactwo znajduje się zbiór sztuki europejskiej z okresu od X do XV wieku. W zbiorze znajdują się rzeźby i obrazy o charakterze sakralnym, złote i srebrne przedmioty liturgiczne, fragmenty ołtarzy i nagrobków oraz tapiserie przedstawiające sceny biblijne i baśniowe (polowanie na jednorożca). W mury budynków wkomponowane są fragmenty oryginalnych zabudowań średniowiecznych, przede wszystkim arkady i portale. Na teren muzeum przeniesiono również średniowieczne wirydarze, w których rosną rośliny hodowane w tej epoce.
Metropolitan Museum of Art jest jednym z najpopularniejszych muzeów w Stanach Zjednoczonych. Rokrocznie odwiedza je kilka milionów gości, z czego około 40% przyjeżdża z innych krajów, a 30% to nowojorczycy. Największą frekwencję muzeum zanotowało w 2017 roku – zwiedziło je ponad siedem milionów osób. Pandemia covid i zamknięcie placówki spowodowały kłopoty natury finansowej i wstrzymanie części inwestycji. Na szczęście w ostatnim czasie przepisy sanitarne zostały rozluźnione i do Met znów tłumnie napływają nie tylko odwiedzający, ale także darczyńcy. W 2021 placówka otrzymała najwyższą w historii darowiznę – 125 milionów dolarów od finansisty chińskiego pochodzenia Oscara L. Tanga.
Zobacz również:
