Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku – raj dla miłośników sztuki

Przemierzając nowojorski Manhattan, nie sposób przejść obojętnie obok nietypowej białej budowli u skrzyżowania 89 Ulicy i luksusowej Piątej Alei. Muzeum Guggenheima w Nowym Yorku to prawdziwa mekka dla wielbicieli sztuki, ale także architektury- sam gmach muzeum jest niczym dzieło, a to tylko przedsmak tego, co czeka nas w środku!

Muzeum Guggenheima, czyli Muzeum Malarstwa Nieprzedstawiającego

Salomon R. Guggenheim wychował się w zamożnej rodzinie przemysłowców. Zawsze otaczał się dziełami sztuki, z zamiłowaniem gromadząc płótna mistrzów starszego pokolenia. Początkowo Guggenheim wystawiał kolekcję w wynajętych pomieszczeniach na Manhattanie, które zostały przearanżowane na galerię sztuki, przyjmując nazwę Muzeum Malarstwa Nieprzedstawiającego (The Museum of Non-Objective Painting).

Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku - foto Magnus Andersson - Unsplash

Rok 1926 okazał się okresem przełomowym dla kolekcjonera zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym – wówczas jego drogi skrzyżowały się z baronową Hillą von Rebay. Pod wpływem niemieckiej artystki, Guggenheim postawił na kolekcjonowanie dzieł sztuki abstrakcyjnej. W muzeum wystawiano prace artystów wielkiego formatu, takich jak Wassily Kandinski, Albert Gleizes, czy Rudolf Bauer. Niedługo potem kolekcjoner założył fundację Solomona R., której zadaniem było gromadzenie prac artystycznych i badanie sztuki współczesnej.

Miłośnicy przestrzeni

Guggenheim nieprzerwanie zbierał coraz więcej dzieł. Z czasem artystyczne zbiory rozrosły się do rozmiarów przekraczających możliwości muzeum. W tym czasie Rebay szukała miejsca, które będzie odpowiednie dla wyeksponowania imponującej kolekcji. Wkrótce miał powstać budynek nietypowy, będący świątynią sztuki, a wybór padł na działkę nieopodal Parku Centralnego, oferując najlepsze towarzystwo artystyczne: National Design Museum, czy National Academy Museum.

W liście do najwybitniejszego architekta tamtych czasów napisała, że do stworzenia przestrzeni dla dzieł potrzebuje „wojownika i miłośnika przestrzeni”. Zaprojektowanie nowej siedziby muzeum powierzono człowiekowi z wizją – Frankowi Lloydowi Wrightowi.

Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku - foto Tomas Eidsvold - Unsplash

Ekscentryczne wnętrza

Ze względu na swoją strukturę i charakter, styl budynku różni się od większości typowej zabudowy Manhattanu otaczającej muzeum. Obecny budynek muzeum Guggenheima tworzy solidna u podstawy konstrukcja, która podtrzymuje bryłę przypominającą kształtem cylinder rozszerzający się u góry, a całość zwieńczona jest szklaną kopułą. Gmach od strony ulicy okalany jest białymi wstęgami, z kolei jego wnętrze przypomina spiralny lej.

Zamierzeniem Franka Lloyda Wrighta było stworzenie przestrzeni niezwykłej, oryginalnej, która stworzy spójną całość z sercem muzeum – sztuką. Sam Wright z kolei miał wzniośle stwierdzić, że położone nieopodal Metropolitan Museum of Art będzie jak „protestancka stodoła” w porównaniu do monumentalnego Muzeum Guggenheima. Nic więc dziwnego, że projekt architekta spotkał się z tak dużą krytyką ze względu na ekscentryczny kształt bryły.

Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku - foto Alex Eckermann - Unsplash

Problemy konstrukcyjne

Wnętrze muzeum wypełnia wszechobecna biel, która tworzy atmosferę niemalże sakralną. Sama koncepcja konstrukcji była świeża, innowacyjna, wbrew dotychczasowym schematom, przez lata utrwalanych w muzealnictwie. W trakcie trwających 15 lat prac projektowych nie obyło się jednak bez komplikacji.

Niezwykle problematyczną okazała się kwestia związana z prawidłową ekspozycją dzieł – projekt nie przewidywał kątów prostych, większość ścian jest wklęsła, a podłogi pochyłe. Taki układ sprawia, że wiszące płótna odstają od ścian, przez co prezentacja dzieł nie spełnia podstawowych norm estetycznych. Z tychże powodów, przed otwarciem muzeum, dwudziestu jeden artystów sprzeciwiło się wystawianiu ich prac w ten sposób.

Po pierwsze: światło

Nietypowa konstrukcja budynku Muzeum Guggenheima narzuciła także pewne zmiany w układzie funkcjonalnym. Mimo tego, że wnętrze oświetlone jest z góry, proces ten odbywa się w niekontrolowany sposób, a nisze zacienione przez przejście nie sprzyjają swobodnej i dokładnej kontemplacji sztuki przez osoby zwiedzające. Taka sytuacja wymusza zatem konieczność doświetlenia prac sztucznym światłem.

Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku - foto David Emrich - Unsplash

Niewystarczająca ilość miejsca w niszach nakazuje z kolei umieszczać prace rzeźbiarskie na cokołach pośrodku przejścia. W 1992 roku dokonano kolejnej modyfikacji- do budynku dobudowano wieżę o kształcie prostopadłościanu, co spotkało się z falą krytyki i jednocześnie zostało uznane za profanację oryginalnego projektu Wrighta.

Ikona architektury

Otwarcie Muzeum Guggenheima miało miejsce 21 października 1959 i było to już drugie muzeum utworzone w ramach działalności fundacji Solomona R. W ciągu pierwszego dziesięciolecia XXI wieku przeprowadzono gruntowną, trwającą trzy lata renowację obiektu. Zarówno wybitny architekt, jak i sam Guggenheim nie doczekali ukończenia prac budowlanych. Śmierć Guggenheima w 1952 roku spowolniła prace, a Wright zmarł pół roku przed zakończeniem budowy.

Budynek, który był ostatnim wielkim dziełem Wrighta, niezaprzeczalnie należy do ikon architektury współczesnej. Projekt muzeum ma jednak wymiar dużo szerszy niż przestrzeń dla obrazów i rzeźby. Widok spacerujących ludzi po korytarzach w spiralnej konstrukcji Muzeum Guggenheima tworzy jedność z obecną tam sztuką; statyczne obrazy i rzeźby zdają się niemal poruszać wraz ze zwiedzającymi, co czyni ich aktywnymi uczestnikami sztuki.

Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku - foto Joe Dudeck - Unsplash

Muzeum dzisiaj

Obecnie dyrektorem muzeum jest Richard Armstrong, który wcześniej piastował stanowisko dyrektora Carnegie Museum o Art w Pittsburgu. Muzeum Sztuki Współczesnej położone w nowojorskim Upper East Side mieści okazały zbiór malarstwa impresjonistycznego, postimpresjonistycznego, a także sztuki współczesnej i wczesnego modernizmu. Dziś sławna kolekcja obejmuje dzieła wielkich malarzy, takich jak Picasso, Klee, Van Gogh. Jedynym polskim artystą, którego prace pojawiły się w Muzeum Solomona R. Guggenheima, był Wojciech Fangor. Wystawa odbyła się w 1970 roku, prezentując wówczas 37 prac artysty.

Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku - foto heyminhy - Unsplash

W muzeum cyklicznie organizowane są czasowe wystawy sztuki oraz wydarzenia tematyczne. Muzeum Solomona R. Guggenheima. jako jedno z najważniejszych miejsc w Nowym Jorku jest odwiedzane przez około milion osób w ciągu roku. W 2019 roku obiekt wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Szczegółowe informacje dotyczące zwiedzania dostępne są na stronie muzeum www.guggenheim.org.

Zobacz również: Wielki Mur Chiński – ciekawostki i mity | Gables House – ekologiczny dom

Udostępnij ten artykuł
Napisane przez

Redaktor w PLN Design

Subscribe
Powiadom o
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
Zapisz się do newslettera
Wpisz szukane słowo i kliknij enter