Rozplenica japońska to ozdobna trawa pochodząca z Azji Wschodniej, która szturmem zdobyła nasze ogrody. Zawdzięcza to ozdobnemu wyglądowi, ciekawym kolorom kwiatostanów, jak również niewielkim wymaganiom i sporej odporności na polskie warunki klimatyczne.
Przybysz z Dalekiego Wschodu
Rozplenica japońska, dawniej znana pod łacińską nazwą gatunkową Pennisetum alopecuroides, którą obecnie zmieniono na Cenchrus alopecuroides, jest trawą należącą do rodziny wiechlinowatych. W naturze roślina zasiedla odkryte obszary we Wschodniej Azji oraz Australii. Chociaż pochodzi z obszarów o cieplejszym klimacie, dzięki mrozoodporności zasiedla również wyżej położone, chłodniejsze tereny, nawet do wysokości trzech kilometrów nad poziomem morza.
Rozplenice są jednymi z najładniejszych gatunków traw, a ich atrakcyjny wygląd szybko zwrócił uwagę ogrodników, którzy sprowadzili ten gatunek do ogrodów na całym świecie. Nietypowy kształt kłosów rośliny znalazł swoje odzwierciedlenie w jej dawnej, botanicznej nazwie, która jest zbitką łacińskich słów „pióro” (penna) oraz „szczotka” (seta). Również angielskie nazwy rozplenicy nawiązują do jej wyglądu – wśród nich najbardziej wdzięczna jest „foxtail fountain grass”, nawiązująca do kształtu kwiatostanów przypominających lisi ogon.
Piękność wśród traw
Rozplenica japońska jest rośliną wieloletnią rosnącą w zbitych kępach przypominających regularne półkule. Jej łodygi, w zależności od warunków, osiągają od 60 do 120 centymetrów wysokości. Liście o pokroju wąskim i charakterystycznym dla traw mierzą od 10 do 45 centymetrów i mają do sześciu milimetrów szerokości. Liście tworzące gęstą półkulę zwieszają się na boki. W okresie lata są koloru jasno- do ciemnozielonego. Z nastaniem jesieni zmieniają barwę do złotożółtej, a później beżowej.
W okresie kwitnienia na szczytach łodyg pojawiają się kwiatostany w formie kłosów przypominających szczotkę do czyszczenia butelek. Pojawiają się od końca sierpnia, aż do października, w formie zaschniętej utrzymując się również zimą. To one są główną ozdobą rośliny. Puszyste kwiatostany o pięknym pokroju mają odcień od brązowego do różowego. W ogrodach spotyka się natomiast wiele odmian o ich różnej barwie – na przykład fioletowej, czerwonej, a nawet niemalże czarnej. W czasie kwitnienia roślina swoim pokrojem przypomina fontannę tryskającą wodą – stąd nawiązanie do niej w anglojęzycznych nazwach. Po przekwitnięciu w kwiatostanach zawiązują się nasiona rozsiewane przez wiatr.
Najważniejsze odmiany rozplenicy japońskiej
Specjaliści wyhodowali wiele odmian rozplenicy japońskiej różniących się pokrojem, wielkością i przede wszystkim kolorem. Na początek warto wspomnieć o polskiej odmianie „Lady U” dorastającej do półtora metra wysokości i kwitnącej od sierpnia. Odmiana ta ma kwiatostany o barwie różowo-fioletowej, a jej liście z czasem zmieniają odcień z zielonego na żółty. Kwiaty o barwie ciemnego fioletu ma mniejsza odmiana „Red Head” kwitnąca w drugiej połowie lata. Z kolei „Viridescens” dorasta jedynie do 60 centymetrów i ma podobny termin kwitnienia, a jej kwiaty są intensywnie czerwone. Jedynie 30 centymetrów ma „Little Honey”, której liście mają biały akcent na środku. Ta odmiana doskonale nadaje się do sadzenia z innymi bylinami o małej wysokości. Wreszcie bardzo ciekawa „Black Beauty” osiąga wysokość aż do półtora metra, a jej duże kwiatostany mają niezwykłą, niemalże czarną barwę. Na zakończenie warto wymienić jeszcze rozplenicę „Hameln Gold”, której liście mają złoty odcień.
Rozplenica japońska – stanowisko i podłoże
Wprowadzając rozplenicę japońską do ogrodu, musimy zwrócić uwagę na jej wymagania stanowiskowe, ale również estetykę miejsca. Roślina ta, podobnie jak większość traw, jest dosyć tolerancyjna i łatwo przystosowuje się do różnych warunków środowiskowych. Najlepiej jednak rośnie na otwartych przestrzeniach z dostępem do dużej ilości światła. Nie lubi głębokiego cienia i nie należy sadzić jej pod drzewami i wysokimi krzewami. Ich towarzystwo jest również niewskazane ze względu na rozległy system korzeniowy tych roślin, który konkuruje z korzeniami rozplenicy. W przypadku stanowiska słonecznego należy natomiast kontrolować regularnie wilgotność podłoża.
Tworząca okazałe kępy rozplenica japońska najlepiej wygląda sadzona w sporych odstępach od siebie i w towarzystwie niższych, różnokolorowych kwiatów. W zależności od odmiany i wielkości może być umieszczana na środkowym lub tylnym planie rabaty. Rozświetlone promieniami słońca kwiatostany doskonale wyglądają na ciemnym tle nieco oddalonego żywopłotu czy niższych krzewów. Roślinę można sadzić w różnych rodzajach podłoża. Należy tylko pamiętać, żeby było ono umiarkowanie wilgotne, jednak niemokre. Najlepsze będą żyzne gleby o dużej przepuszczalności. Dobrą praktyką jest zmieszanie ziemi ogrodowej z próchnicą i grubszym piaskiem. Dodanie hydrożelu ogrodniczego pozwoli związać nadmiar wody i utrzymać wilgotność podłoża na odpowiednim poziomie przez dłuższy okres. W czasie przygotowania gleby warto jej dolną warstwę wzbogacić naturalnym nawozem – zapewni to roślinie składniki odżywcze na dłuższy czas.
Pielęgnacja rozplenicy japońskiej
Jak wspomniano wyżej, rozplenice potrzebują stale wilgotnej gleby – roślina wymaga regularnego podlewania. Szczególnie ważne jest to podczas upalnego lata – nie można dopuścić do przesuszenia gleby. Rosnąca na żyznym podłożu trawa nie wymaga częstego nawożenia. Poza początkową dawką kompostu zmieszaną z glebą przy sadzeniu wystarcza jej wzmocnienie płynnym nawozem raz na pół roku. Pamiętać należy, że powinien on zawierać mało azotu, a więcej potasu. Rozplenica jest rośliną wymagającą ochrony przed mrozami. Nie przycinamy jej jesienią, liście związujemy ze sobą dość ściśle i otaczamy materiałem izolacyjnym – na przykład słomą albo agrowłókniną. Podłoże wokół rośliny obsypujemy korą, która zabezpieczy je przed zamarzaniem. Wiosną, po ustąpieniu przymrozków sprawdzamy stan rośliny i przycinamy ostrym sekatorem zeszłoroczne liście i łodygi. Cięcie powinno zostać wykonane na wysokości około trzech centymetrów nad ziemią.
Również w okresie wiosennym najlepiej jest sadzić i rozmnażać rozplenice. Obie czynności nie wymagają specjalistycznej wiedzy i może wykonać je każdy. Sadzonki zakupione w sklepie ogrodniczym albo uzyskane z podziału starszych roślin umieszczamy w nawiezionym podłożu i obficie podlewamy. Przy sadzeniu zachowujemy pomiędzy kępami dość dużą odległość, pamiętając, że dość szybko powiększą one swoją objętość. Po posadzeniu trawa powinna się szybko zaaklimatyzować i rozrosnąć. Rozplenice rozmnażamy najprostszą metodą przez podział kępy. W tym celu wybieramy zdrowe rośliny, najlepiej w wieku 2-3 lat. Kępę dzielimy szpadlem. Ponieważ rośliny rosną gęsto, będzie to wymagało pewnej siły i doświadczenia. Uzyskane nowe sadzonki wkopujemy w podłoże w miejscach docelowych. Omawiając rozmnażanie, warto wspomnieć, że wytwarzająca dużo nasion roślina może rozpocząć niekontrolowaną ekspansję w ogrodzie. Jeżeli istnieje taka potrzeba, należy usuwać wiechy z nasionami przed ich dojrzeniem.
Zobacz również:
- Jakie rośliny do oczka wodnego? Co warto sadzić?
- Rannik zimowy – uprawa, wymagania i pielęgnacja – poradnik
- Miskant chiński – odmiany, uprawa, pielęgnacja i wymagania
- Trawa pampasowa – wymagania, uprawa, sadzenie i odmiany Kortaderii
