Wielki Mur ChiƄski – ciekawostki i mity

Wielki Mur ChiƄski jest bez wątpienia symbolem Chin i jednym z najsƂynniejszych zabytkĂłw na ƛwiecie. Wpisany na Listę ƚwiatowego Dziedzictwa UNESCO, odwiedzany przez setki milionĂłw turystĂłw, od wiekĂłw strzeĆŒe granicy w póƂnocnych Chinach.

Historia budowy Wielkiego Muru ChiƄskiego

Wbrew powszechnemu przekonaniu najbardziej znana budowla Chin nie jest jednorodna. Wielki Mur ChiƄski skƂada się z szeregu fortyfikacji biegnących szczytami wzgórz, przecinanych przez rzeki i rowy obronne. Jego historia zaczyna się ponad 2500 lat temu, odkąd staƂ się największą budowlą ƛwiata.

Foto Usukhbayar Gankhuyag - Unsplash
Foto Usukhbayar Gankhuyag – Unsplash

Początki Wielkiego Muru

Znaleziska archeologiczne wskazują, ĆŒe podwaliny Muru powstaƂy w Okresie Walczących KrĂłlestw (480-221 p.n.e.) kiedy to liczne paƄstewka zajmujące obecne terytorium Chin prowadziƂy ze sobą nieustanne wojny. KaĆŒde z nich budowaƂo na swoich granicach oddzielne linie fortyfikacyjne, z ktĂłrych kilka staƂo się pĂłĆșniej częƛcią Wielkiego Muru.

W okresie Dynastii Qin (od 221 p.n.e.) nastąpiƂo zjednoczenie podbitych krĂłlestw. Na rozkaz pierwszego Cesarza Chin zburzono wewnętrzne mury, ktĂłre rozdzielaƂy obecnie zjednoczone juĆŒ paƄstwo. PozostaƂ tylko odcinek fortyfikacji mający chronić póƂnocne Chiny przed najazdami ludĂłw wielkiego stepu.

Cmentarzysko budowniczych

Rozbudowa póƂnocnej częƛci Wielkiego Muru byƂa bardzo kosztowna. Mowa tu nie tylko o samej pracy i materiaƂach, ale przede wszystkim stratach ludzkich. Podczas budowy często wykorzystywano jeƄcĂłw i miejscowych chƂopĂłw, ktĂłrzy pracowali w nieludzkich warunkach. Szacuje się, ĆŒe podczas budowy Muru w czasie Dynastii Qin zginęƂy setki tysięcy robotnikĂłw.

Ze względu na trudnoƛci logistyczne – Mur ciągnąƂ się na obszarze setek kilometrĂłw – budowano go gƂównie z pozyskanego materiaƂu, ktĂłry byƂ dostępny na miejscu. ByƂy to więc skaƂy z miejscowych kamienioƂomĂłw, kamienie, ubita ziemia. W pierwszej fazie budowy nie stosowano jeszcze zaawansowanych technik budowlanych.

Foto Robert Nyman - Unsplash
Foto Robert Nyman – Unsplash

Kolejne Dynastie

W czasach pĂłĆșniejszych dynastii rządzących Chinami, rozbudowa Muru posuwaƂa się w zmiennym tempie. Dynastia Han, Sui i PóƂnocne Dynastie ulepszyƂy i powiększyƂy system fortyfikacji sięgający póƂnocnych granic. Przedstawiciele pĂłĆșniejszych dynastii rozbudowywali fragmenty Muru na wƂasnych terytoriach, skupiając się gƂównie na ekspansji na zachĂłd, gdzie zagroĆŒenie stanowiƂy koczownicze ludy z wielkiego stepu Mongolii.

WkƂad Dynastii Ming

Zdecydowany przeƂom w budowie Wielkiego Muru nastąpiƂ za czasĂłw panowania Dynastii Ming. W 1449 roku MongoƂowie w bitwie pod Tumu pokonali ChiƄczykĂłw i wzięli do niewoli ich cesarza. Po skutecznej obronie Pekinu i zaĆŒegnaniu konfliktu konieczna staƂa się szybka rozbudowa fortyfikacji chroniących przed ponowną inwazją.

Tym razem jednak postawiono na bardziej niezawodne materiaƂy. Odcinki Muru powstaƂe za panowania Dynastii Ming budowano z kamienia i cegieƂ poƂączonych solidną zaprawą murarską. Dodatkowo obiekt wyposaĆŒono w ponad 25 tysięcy wieĆŒ straĆŒniczych i obronnych.

Foto Road Trip with Raj - Unsplash
Foto Road Trip with Raj – Unsplash

ZakoƄczenie budowy

Historia budowy Wielkiego Muru ma swĂłj finaƂ za czasĂłw panowania mandĆŒurskiej Dynastii Qing. Ta bardzo ekspansywna dynastia zdobyƂa dla Cesarstwa ChiƄskiego wiele nowych terenĂłw. Jednym z nich byƂa Mongolia. PaƄstwo rozrosƂo się daleko poza granice Muru, a tym samym jego dalsza rozbudowa byƂa pozbawiona sensu. Budowa ostatnich fragmentĂłw przypada na koniec panowania Dynastii Qing.

Czym jest Wielki Mur ChiƄski?

Przez ChiƄczykĂłw Wielki Mur ChiƄski nazywany jest WĂ nli ChĂĄngchĂ©ng, co oznacza „Mur 10 Tysięcy Li”.  Li to miara odlegƂoƛci, z kolei liczba dziesięciu tysięcy oznacza w Chinach coƛ nieskoƄczenie dƂugiego. Innymi sƂowy, jego budowniczowie nazywają swoje dzieƂo „NieskoƄczonym Murem”.

Foto Joel Danielson - Unsplash
Foto Joel Danielson – Unsplash

Rozmiary i budowa

Nie ma w tym stwierdzeniu, nawet w dzisiejszych czasach, wiele przesady. Obecnie zachowany gƂówny rdzeƄ Muru ma dƂugoƛć okoƂo 2,5 tysięcy kilometrĂłw. Jest to najbardziej znana i rozpoznawalna częƛć budowli, zaczynająca się od twierdzy Shanhaiguan poƂoĆŒonej nad Morzem ƻóƂtym. Tam rozpoczyna się Mur, dosƂownie wyƂaniając się wprost z morskiej wody. Fortyfikacja biegnie dalej przez tereny Mongolii Wewnętrznej, aĆŒ do przeƂęczy Jiayuguan w gĂłrach Qilian Shan.

Sumując natomiast dƂugoƛć wszystkich fortyfikacji obronnych wchodzących w skƂad Wielkiego Muru otrzymujemy oszaƂamiającą liczbę ponad 20 tysięcy kilometrów. Rozmiar samej budowli podlega zresztą nieustannym zmianom. W okresie ƛwietnoƛci budowla liczyƂa ponad 7500 kilometrów dƂugoƛci. W czasach rewolucji kulturalnej zabrano z niej ogromne iloƛci materiaƂów budowlanych wykorzystując je do budowy domów czy dróg. W ten sposób ten niezwykƂy zabytek zostaƂ znacznie pomniejszony.

Foto Hanson Lu - Unsplash
Foto Hanson Lu – Unsplash

Wielki Mur ChiƄski, w rĂłĆŒnych okresach historycznych, budowano z rĂłĆŒnych materiaƂów. Początkowo z ubitej ziemi, kamieni i drewna dostępnych w miejscu budowy. Dopiero pĂłĆșniejsze częƛci powstawaƂy na kamiennych fundamentach z cegƂy Ƃączonej za pomocą mąki ryĆŒowej wymieszanej z wodą. ChiƄczycy mĂłwią, ĆŒe wewnątrz budowli znajdują się teĆŒ tysiące ciaƂ robotnikĂłw, ktĂłrzy zginęli przy budowie muru.

Konstrukcja ma w rĂłĆŒnych miejscach od czterech do szesnastu metrĂłw wysokoƛci i od czterech do oƛmiu metrĂłw szerokoƛci. Szczyt muru osƂonięty jest blankami z otworami strzelniczymi. Co kilkaset metrĂłw budowano wieĆŒe sygnalizacyjno-obronne. Rozpalano na nich ogniska, dzięki czemu moĆŒliwe byƂo bardzo szybkie przesyƂanie wiadomoƛci na duĆŒe odlegƂoƛci. Z kolej i po szczycie muru mogƂy bez problemu przemieszczać się duĆŒe iloƛci wojska, w tym konnicy. W murze znajdowaƂy się takĆŒe budynki gospodarcze.

Funkcje Muru

Wielki Mur ChiƄski peƂniƂ funkcję obronną i chroniƂ granice Chin przed inwazją plemion koczowniczych. Jego znaczne fragmenty peƂniƂy teĆŒ rolę straĆŒnic obronnych na rĂłĆŒnych odcinkach Jedwabnego Szlaku. Ludowe opowieƛci gƂoszą teĆŒ, ĆŒe budowla miaƂa chronić ludzi przed pustynnymi demonami, ktĂłre nie potrafią pokonać zakrzywionych konstrukcji. Dlatego teĆŒ mur zbudowano unikając dƂugich, prostych odcinkĂłw. Dzisiaj natomiast ta niesamowita fortyfikacja jest obowiązkowym punktem odwiedzin dla kaĆŒdego turysty.

Foto Gigi - Unsplash
Foto Gigi – Unsplash

Jak zwiedzać Wielki Mur?

KtĂłre fragmenty zabytku odwiedzić? Większoƛć z najbardziej atrakcyjnych turystycznie odcinkĂłw samego Muru znajduje się w okolicach Pekinu. Ma to swoje plusy, poniewaĆŒ Ƃatwo się do nich dostać rĂłĆŒnymi ƛrodkami transportu. Wielkim minusem jest za to wielomilionowy tƂum turystĂłw, gromadzący się na niektĂłrych odcinkach bliĆŒej stolicy.

Badaling

Najbardziej znany i zachowany fragment znajduje się na wzgĂłrzach Badaling w bliskiej odlegƂoƛci od centrum Pekinu. Ta częƛć ma prawie pięć kilometrĂłw dƂugoƛci, a w jej skƂad wchodzi 19 straĆŒnic. Pamiętać jednak naleĆŒy, ĆŒe spotkamy tam zawsze tƂum odwiedzających – w ciągu roku ten kawaƂek Muru zwiedza ponad 100 milionĂłw osĂłb.

Huairou

W odlegƂoƛci okoƂo 70 km od Stolicy Chin poƂoĆŒony jest Dystrykt Huairou, w ktĂłrym znajdziemy fragment Wielkiego Muru ChiƄskiego zwany Mutianyu. To bardzo malowniczy odcinek zbudowany gƂównie z granitu, poƂoĆŒony wƛrĂłd lasĂłw przecinanych licznymi strumieniami. Mury mają tu do ponad oƛmiu metrĂłw wysokoƛci, pięciu szerokoƛci, a wieĆŒe straĆŒnicze wznoszą się co kilkaset metrĂłw. Ze względu na odlegƂoƛć od Pekinu jest tu mniej turystĂłw, a ĆŒeby ich uniknąć w ogĂłle zwiedzanie najlepiej rozpocząć rano. Na ten odcinek Muru moĆŒemy dostać się na rĂłĆŒne sposoby – kolejką linową, wyciągiem krzeseƂkowym, a takĆŒe na pieszo, pokonując 4000 schodĂłw.

Foto Ajmal MK - Unsplash
Foto Ajmal MK – Unsplash

Simatai

W odlegƂoƛci 120 kilometrĂłw na póƂnoc od Pekinu znajduje się fragment zwany Simatai. PowstaƂ on za czasĂłw dynastii Qi (550 rok n.e.) i zostaƂ wpisany na Listę ƚwiatowego Dziedzictwa UNESCO. Na odcinku okoƂo 5,4 kilometra znajduje się 35 wieĆŒ straĆŒniczych. Wielki Mur ChiƄski biegnie tu w dosyć dzikim terenie peƂnym gĂłrskich szczytĂłw. Ten fragment nie jest tak dobrze odrestaurowany jak poprzednie. Posiada za to wielką zaletę w postaci zdecydowanie mniejszej liczby odwiedzających.

Kosmiczne legendy

Na przestrzeni wiekĂłw wokóƂ Wielkiego Muru ChiƄskiego narosƂo wiele legend. NajsƂynniejszą z nich jest wspóƂczesna nam opowieƛć o jedynej budowli, ktĂłrą widać z odlegƂego kosmosu. ZaczęƂo się od astronautĂłw programu Apollo, ktĂłrzy twierdzili, ĆŒe widzieli fortyfikację z powierzchni KsiÄ™ĆŒyca. OkazaƂo się to jednak nieprawdą.

Kolejne opowieƛci przesuwaƂy linię znacznie bliĆŒej Ziemi. I tu zdania są podzielone. Częƛć astronautĂłw twierdziƂa, ĆŒe największy chiƄski zabytek jest widoczny goƂym okiem z niskiej orbity okoƂoziemskiej, inni ĆŒe nie. Jeszcze inni opowiadali, ĆŒe mogli go zlokalizować jedynie, jeĆŒeli wiedzieli w jakie konkretne miejsce patrzeć. Trzeba pamiętać, ĆŒe Wielki Mur ChiƄski pomimo swojej ogromnej dƂugoƛci jest względnie wąski i z duĆŒej wysokoƛci staje się bardzo trudny do zobaczenia.

Zobacz rĂłwnieĆŒ: Wersal – historia PaƂacu SƂoƄca | Times Square w Nowym Jorku – zobaczyć i uciec?

Udostępnij ten artykuƂ
Napisane przez

Redaktor w PLN Design

Subscribe
Powiadom o
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
Zapisz się do newslettera
Wpisz szukane sƂowo i kliknij enter