Wieśland – miejski park rozrywki w wiejskim wydaniu

Czy wiejska sielanka może stanowić tło nowoczesnego architektonicznego projektu? A śmiały manifest z wizją zielonych łąk lub młyna w centrum miasta może być równocześnie realnym obiektem architektoniczno-urbanistycznym? Okazuje się, że tak i udowadniają to autorzy pracy konkursowej Wieśland, którzy wygrali oba programy organizowane przez Fundację im. Stefana Kuryłowicza: Konkurs TEORIA i Stypendium PRAKTYKA Edycja 2019.

Projekt Wieśland

Innowacyjne architektoniczne pomysły, nawet te najlepsze, bez przełożenia na praktyczne rozwiązania mogą na zawsze pozostać w sferze niezrealizowanych idei i marzeń. Tegoroczni laureaci programów Fundacji im. Stefana Kuryłowicza Jan Szeliga – architekt, absolwent Politechniki Warszawskiej oraz Krzysztof Janas – socjolog, antropolog społeczny i absolwent m.in. Uniwersytetu Warszawskiego równolegle zgłosili dwie prace konkursowe. Teoretyczną wizję wiejskiego parku rozrywki złożyli do Konkursu Teoria, a projekt i następnie koncepcję architektoniczną w programie Stypendium PRAKTYKA.

Jury Konkursu TEORIA w składzie Ewa P. Porębska, Agnieszka Jacobson-Cielecka, Grzegorz Piątek, Jacek Purchla, Bogna Świątkowska, Marta A. Urbańska, Piotr Sarzyński przyznało nagrodę główną Janowi Szelidze i Krzysztofowi Janasowi – twórcom tekstu „Wieśland, czyli miejska fantazja kryta strzechą”.

Praca zawiera opis stworzenia infrastruktury wypoczynkowej w sąsiedztwie Stadionu Narodowego w Warszawie, której tło stanowi wiejska sceneria. Autorzy nakreślają wizję zielonej przestrzeni m.in. z karczmami i młynem, gdzie użytkownicy parku stają się uczestnikami swoistego spektaklu o wiejskiej sielance.

W naszej pracy chcieliśmy zasygnalizować problem zbyt szybkiego tempa życia w mieście i braku formy ucieczki od miejskiego pędu, który byłby w zasięgu ręki. Tak powstał pomysł stworzenia wiejskiego parku w centrum miasta – mówi Krzysztof Janas jeden z autorów.

„Wieśland (…)” zyskał uznanie jury za odważne ujęcie relacji wsi z miastem i próbę wpisania architektury w trudne społeczno–kulturowe wzorce, a wszystko przy użyciu pełnego pasji, humorystycznego języka. Dodatkowo jury wyróżniło jeszcze dwie prace: „Zamieszkanie w niepamięci” autorstwa Mikołaja Twardowskiego, który przedstawił chorobę Alzheimera w kontekście architektury oraz „Średniowieczne gender. Beginaż jako fenomen architektury mieszkaniowej” Marty Wróblewskiej. Z dokładnym opisem nowatorskich rozwiązań zawartych w nagrodzonym tekście „Wieśland, czyli miejska fantazja kryta strzechą”, będzie można zapoznać się w publikacji pracy, która w ramach nagrody zostanie wydana jesienią tego roku przez Fundację im. Stefana Kuryłowicza w wersji polskiej i angielskiej.

Wieśland, czyli miejska fantazja kryta strzechą

Propozycja miejskiego parku rozrywki w wiejskim wydaniu została doceniona nie tylko w ujęciu teoretycznym, ale także praktycznym. Wyniki drugiego programu Fundacji im. Stefana Kuryłowicza – Stypendium PRAKTYKA – potwierdzają, że teoria i praktyka w architekturze powinny się wzajemnie uzupełniać. Jury, w którego gronie znaleźli się Dorota Szlachcic, Jakub Wacławek, Aleksandra Wasilkowska, Maciej Frąckowiak, Konrad Grabowiecki, Agnieszka Olędzka, spośród trzech zespołów finalistów nagrodziło – Jana Szeligę i Krzysztofa Janasa – twórców projektu „Wieśland, czyli miejska fantazja kryta strzechą”.

Wieś w miejskim wydaniu konkurowała w finale z pracą Macieja Moszanta o zredukowania wypadków drogowych z udziałem pieszych oraz planem infrastruktury miejskiej w duchu „smart” Magdaleny Orzeł-Rurańskiej i Kingi Kwaśny. Jury doceniło „Wieśland (…)” za formę prowokacyjnej hybrydy sztucznego folkloru, która intryguje, skłania do refleksji nad współzależnością miasta, natury i środowiska oraz relacji centrum wobec peryferii. Projekt m.in. dzięki grze konwencjami ma szansę zainicjować dyskusję o przyszłości architektury miejskiej i sposobie wypoczywania mieszkańców. Zwycięzcy Stypendium PRAKTYKA, oprócz stypendium, otrzymają wsparcie merytoryczne, by w ciągu kolejnego pół roku pracować nad rozwojem projektu z uwzględnieniem kosztorysu, harmonogramu prac i strategii promocji.

Konkurs TEORIA i Stypendium PRAKTYKA

Fundacja im. Stefana Kuryłowicza już po raz siódmy zorganizowała Konkurs TEORIA i po raz piąty Stypendium PRAKTYKA.

Naszym celem jest wspieranie nowatorsko myślących, ambitnych, młodych ludzi, którzy proponują odważną, a przy tym odpowiedzialną społecznie twórczość architektoniczną. Promujemy architektów, którzy są uważnymi obserwatorami współczesnej rzeczywistości i swoje prace dostosowują do potrzeb użytkowników. – mówi prof. Ewa Kuryłowicz, Przewodnicząca Rady Fundacji im. Stefana Kuryłowicza.

Uczestnicy doceniają zarówno możliwości, które niesie uczestnictwo w programach, jak i nagrody oferowane przez fundację.

Konkurs TEORIA oraz Stypendium PRAKTYKA są dobrą płaszczyzną o charakterze społeczno–architektonicznym do prowadzenia dyskusji, która nie jest możliwa przy konkursach realizacyjnych. Programy dają możliwość wieloaspektowej analizy wątku, który jest społecznie ważny –  mówi Jan Szeliga laureat Konkursu TEORIA i Stypendium PRAKTYKA, współautor pracy „Wieśland (…)”.

Kolejna edycja programów ruszy już jesienią 2020 roku.

Fundacja im. Stefana Kuryłowicza

Fundacja im. Stefana Kuryłowicza działa od 2012 roku. Jej celem jest inicjowanie społecznej dyskusji o roli architektury rozumianej jako interdyscyplinarnej dziedziny łączącej takie obszary życia jak sztuka, nauka i technika. Fundacja prowadzi dwa konkursy: TEORIA i PRAKTYKA adresowane do młodych, kreatywnych osób poszukujących nowych sposobów kształtowania ładu architektoniczno-urbanistycznego.