Wystawa „W Warszawskiej Pracowni” – poczuj rzemieślniczą historię stolicy!

Czy podczas spacerów ulicami Warszawy można jeszcze spotkać pracownie szewca, szklarza czy zegarmistrza? Oczywiście! I to nie tylko w filmach z dawnych lat. Pracownie wytwórcze zawsze były częścią miejskiej przestrzeni i teraz także nie brakuje ich w wielu dzielnicach stolicy. I właśnie o tym oraz o tym, co o przyszłości swojej profesji oraz własnych warsztatów myślą lokalni rzemieślnicy opowiada wystawa „W Warszawskiej Pracowni”, która już 1 maja 2021 roku stanie przed ZODIAKIEM Warszawskim Pawilonem Architektury.

Wystawa „W Warszawskiej Pracowni”

Wystawa „W Warszawskiej Pracowni” zrealizowana przez m.st. Warszawa i Projekt Pracownie we współpracy z Muzeum Warszawy oraz zespołem SARP (PragaLAB/OpenHeritage) to sposób na uwiecznienie zawodów rzemieślniczych, które od lat towarzyszą naszej rzeczywistości. Są wśród nich stolarz, jubiler, modystka, ceramik, szklarz, kaletnik czy zegarmistrz.

– Ta wystawa pod wieloma względami jest dla mnie wyjątkowa. Po pierwsze to dla nas znakomita okazja na świętowanie 4. roku działalności Projektu Pracownie. W 2020 pandemiczna rzeczywistość uniemożliwiła nam organizację corocznej ekspozycji zdjęć, a w tym mamy okazję zrealizować ją w plenerze. To nasze pierwsze doświadczenie tego typu. Po drugie temat wystawy jest mi bardzo bliski. Głęboko wierzę, że wartość, którą niesie za sobą obecność pracowni wytwórczych w mieście jest nieoceniona. Szansa na obcowanie z rzemieślnikami i uczestniczenie w prowadzonych przez nich zajęciach twórczych może mieć działanie niemalże terapeutyczne, pomóc spojrzeć na otaczający nas świat z zupełnie innej perspektywy niż zza biurka czy przez ekran laptopa lub telefonu. Ponadto jako warszawianka jestem bardzo dumna, że mam okazję szerszemu gronu zaprezentować historię rzemieślników, którzy zdecydowali się prowadzić swoją działalność w moim rodzinnym mieście – podkreśla Małgorzata Herman, inicjatorka i siła napędowa Projektu Pracownie.

16 wyjątkowych pracowni rzemieślniczych

Na wystawę przygotowaną przez m.st. Warszawa i Projekt Pracownie składają się zdjęcia i opisy z 16 wyjątkowych pracowni rzemieślniczych funkcjonujących na co dzień w Warszawie. W ten sposób zostało pokazane, że ręczni wytwórcy wciąż są ważnym elementem miejskiego krajobrazu. Zwrócono również uwagę na ich znaczenie dla lokalnych społeczności.

– Moja pracownia ma charakter otwarty, więc każdy, wprost z ulicy, może mnie podejrzeć w procesie twórczym. Uważam, że obecność warsztatów rzemieślniczych w centrum miasta jest bardzo cenna zarówno dla rzemieślników, jak i lokalnych społeczności. Nasza praca pobudza ciekawość ludzi i uświadamia im jak bardzo złożony i czasochłonny jest proces powstawania naszych produktów. Ze swojego doświadczenia wiem, że wpływ takiego miejsca jest ożywczy dla najbliższej okolicy i przyciąga ludzi z zewnątrz. Korzystają na tym także sąsiednie biznesy, np. kawiarnie – mówi Monika Skorupska z pracowni ceramicznej Mosko Ceramics.

Jak widać pracownie rzemieślnicze stanowią atrakcyjne punkty na mapie Warszawy, które warto odwiedzić podczas spokojnych spacerów. Warto więc zachęcić warszawiaków (i nie tylko!) do podejrzenia pracy rzemieślników funkcjonujących w tym mieście i poznania wytwórczej historii stolicy. Na wystawie wykorzystano zdjęcia z pracowni rzemieślniczych działających w Śródmieściu, na Ochocie, Pradze i w Wawrze. Część fotografii prezentuje także dawne warsztaty znajdujące się na Nowolipkach i Woli.

Badanie „Transmisja rzemiosła – możliwości i przeszkody”

Materiał przygotowany na potrzeby wystawy to przede wszystkim wyjątkowe zdjęcia i opisy warsztatów rzemieślniczych istniejących w Warszawie. Jednak są to również m.in wyniki badania „Transmisja rzemiosła – możliwości i przeszkody” zrealizowanego dzięki wsparciu finansowemu Miasta Stołecznego Warszawy w ramach Zintegrowanego Programu Rewitalizacji m.t. Warszawy do 2022 roku.

Dzięki temu można się dowiedzieć, że aż 45% rzemieślników, którzy wzięli udział w przeprowadzanym w listopadzie 2020 roku badaniu, twierdzi, że ich warsztaty znikną z mapy miasta z powodu… braku następców. Jednocześnie aż 54% chętnie odsprzeda swój warsztat i wspomoże kupca swoją, zdobywaną przez lata, wiedzą.

To kolejne wspólne działanie wokół rzemiosła we współpracy z Projektem Pracownie – mówi Katarzyna Chudyńska-Szuchnik, autorka badania i kuratorka z Muzeum Warszawskiej Pragi – Jest ono szczególnie ważne, bo dzięki wystawie „W Warszawskiej Pracowni” przypominamy warszawiakom, że tak blisko siebie mają bardzo ciekawe miejsca. To warsztaty i zakłady, w których mogą coś wykonać na zamówienie lub naprawić. Gdy mamy „swojego” szewca, kaletnika, zegarmistrza czy ceramika życie w mieście staje się dla nas bardziej przyjazne. Mieszkańcy już wiele razy pokazali, że chętnie wspierają tradycyjne rzemiosło, dlatego na wystawie opowiadamy również o raporcie, który wskazuje sposoby kontynuacji zagrożonych warszawskich warsztatów.

Wystawę będzie można oglądać na placu przed ZODIAKIEM Warszawskim Pawilonem Architektury od 1 do 28 maja 2021 roku.

Projekt Pracownie

Projekt Pracownie to inicjatywa osób, które połączyła fascynacja rzemiosłem, uprawiającymi je ludźmi oraz przestrzeniami wytwórczych i artystycznych warsztatów. Zespół fotografów prowadzony przez Małgorzatę Herman – autorkę wywiadów i tekstów ukazujących się na portalu – prezentuje zjawiskowe pracownie ukryte w miejskich zakamarkach. Projekt Pracownie nie ogranicza się jednak tylko do tworzenia strony internetowej o rzemiośle. Małgorzata aktywnie włącza się w działania promujące polskie rzemiosła oraz jest autorką artykułów i publikacji o powrocie do tradycyjnych technik wytwarzania.

Zobacz również: Wystawa W jaskini. Przedmioty “rodzaju widzialnego”