Wystawa „Wczasy. Krajobrazy wypoczynku” w MA we Wrocławiu

Dom Baby Jagi, 2015, projekt: Wojciech Gajewski, Łukasz Gniewek, Bartłomiej Popiela, lokalizacja: Rzepka, fot. Jakub Certowicz

Człowiek ma prawo do wypoczynku – głoszą ustawy, konwencje i konstytucje. W ciągu ostatnich stu lat w całej Polsce (w poprzednich i obecnych granicach) powstały tysiące obiektów mających tę ideę wspierać. Schroniska górskie nad Morskim Okiem i w Dolinie Pięciu Stawów, uzdrowiskowa dzielnica Ustroń-Zawodzie, popularna Brda, Ośrodek Centralnego Zjednoczenia Spółdzielczości Pracy Harnaś, domy Baby Jagi, w Potoczku i Hyttee: to właśnie między innymi o nich – najciekawszych, zaskakujących, niestandardowych budynkach i zespołach wypoczynkowych – opowiada wystawa Wczasy. Krajobrazy wypoczynku, którą Muzeum Architektury we Wrocławiu prezentować będzie przez całe wakacje.

Wystawa „Wczasy. Krajobrazy wypoczynku”

Architektura ośrodków wypoczynkowych, sanatoriów, domów wczasowych, górskich schronisk, wodnych stanic i urlopowych kurortów jest przykładem niezwykłej różnorodności stosowanych rozwiązań: od tradycji i form historyzujących po awangardę i niestandardowe podejście do projektowania wzajemnych relacji na linii człowiek – architektura – natura. Niezależnie od czasu, stylu i estetyki – łączy je więź z naturalnym krajobrazem.

Dom Baby Jagi, 2015, projekt: Wojciech Gajewski, Łukasz Gniewek, Bartłomiej Popiela, lokalizacja: Rzepka, fot. Jakub Certowicz
Dom Baby Jagi, 2015, projekt: Wojciech Gajewski, Łukasz Gniewek, Bartłomiej Popiela, lokalizacja: Rzepka, fot. Jakub Certowicz

Poszukująca coraz to nowych form, wraz z kolejnymi przełomami politycznymi i gospodarczymi – czerpiąc z tradycji regionalnej i historycznej, uzyskując harmonię z otoczeniem poprzez upodobnienie, czy operując kontrastem, abstrakcyjnymi kompozycjami brył, płaszczyzn i barw – architektura miała być odpowiedzią na zmieniającą się rzeczywistość i potrzeby społeczne. Ze względu na swoją specyfikę, często wymykała się ona normatywom ograniczającym swobodę twórczą, co umożliwiło powstawanie założeń oryginalnych i niepokornych wobec unifikacji.

Style, skale i okoliczności powstania

Na wystawie prezentowanych jest dwadzieścia jeden obiektów zrealizowanych w ciągu XX
i pierwszych dwóch dekad XXI wieku. Różnią je style, skale i okoliczności powstania. Łączy je wiele więcej – wszystkie miały służyć wypoczynkowi, rekreacji, regeneracji sił i zdrowia. Wszystkie były wyjątkowe pod względem jakości architektonicznej i powstały w niezwykle pięknym otoczeniu.

Dom turysty PTTK, 1957-61, projekt: Marek Leykam z zespołem, lokalizacja: Płock
Dom turysty PTTK, 1957-61, projekt: Marek Leykam z zespołem, lokalizacja: Płock

Część z nich nie przetrwała do naszych czasów lub zostały przebudowane tak, że w niczym nie przypominają dzieł oryginalnych. Prezentujemy je w formie modeli, które w lakonicznej formie oddają ich walory architektoniczne, i współczesnych fotografii, które przywołują ducha miejsca, nawet gdy czerpiąca z niego architektura przestała istnieć.

Domek „Brda”, od 1975 roku, projekt: Biuro projektowe ZSB Stolbud-Bydgoszcz, fot. Jakub Certowicz
Domek „Brda”, od 1975 roku, projekt: Biuro projektowe ZSB Stolbud-Bydgoszcz, fot. Jakub Certowicz

Wystawa Wczasy. Krajobrazy wypoczynku (pod ang. tytułem Landscapes of Leisure) prezentowana była od 16 do 31 marca 2022 roku na EXPO 2020 w Dubaju. W ciągu zaledwie 14 dni obejrzało ją ponad 300 tysięcy zwiedzających.

Co: wystawa Wczasy. Krajobrazy wypoczynku
Kiedy:
23.06 – 01.10.2023
Gdzie: Muzeum Architektury we Wrocławiu, ul. Bernardyńska 5


Zobacz również: Fotofestiwal 2023 – Międzynarodowy Festiwal Fotografii w Łodzi | Wystawy Gdynia Design Days 2023

Dzielnica Ustroń-Zawodzie, 1963-66, projekt: Henryk Buszko, Aleksander Franta, Tadeusz Szewczyk, lokalizacja: Ustroń-Zawodzie, fot. Jakub Certowicz
Dzielnica Ustroń-Zawodzie, 1963-66, projekt: Henryk Buszko, Aleksander Franta, Tadeusz Szewczyk, lokalizacja: Ustroń-Zawodzie, fot. Jakub Certowicz
Ośrodek Centralnego Zjednoczenia Spółdzielczości Pracy „Harnaś, 1962-67, projekt: Leszek Filar, Przemysław Gawor, Jerzy Pilitowski, lokalizacja: Bukowina Tatrzańska
Ośrodek Centralnego Zjednoczenia Spółdzielczości Pracy „Harnaś, 1962-67, projekt: Leszek Filar, Przemysław Gawor, Jerzy Pilitowski, lokalizacja: Bukowina Tatrzańska
Pływalnia solankowo-termalna, 1931-32, projekt: Romuald Gutt, Aleksander Szniolis, Zygmunt Hellwig (projekt zieleni), lokalizacja: Ciechocinek, fot. Jakub Certowicz
Pływalnia solankowo-termalna, 1931-32, projekt: Romuald Gutt, Aleksander Szniolis, Zygmunt Hellwig (projekt zieleni), lokalizacja: Ciechocinek, fot. Jakub Certowicz
Sanatorium Adama Gurewicza, 1906-26, projekt: nieznany, rekonstrukcja: Grupa5 Architekci, lokalizacja: Otwock, fot. Jakub Certowicz
Sanatorium Adama Gurewicza, 1906-26, projekt: nieznany, rekonstrukcja: Grupa5 Architekci, lokalizacja: Otwock, fot. Jakub Certowicz
Schronisko w Dolinie Pięciu Stawów Polskich, 1949-56, projekt: Anna Gorska, Jan Olaf Chmielewski, Gerard Ciołek, Jędrzej Czarniak, Jerzy Mokrzyński, lokalizacja: Tatrzański Park Narodowy, fot. Jakub Certowicz
Schronisko w Dolinie Pięciu Stawów Polskich, 1949-56, projekt: Anna Gorska, Jan Olaf Chmielewski, Gerard Ciołek, Jędrzej Czarniak, Jerzy Mokrzyński, lokalizacja: Tatrzański Park Narodowy, fot. Jakub Certowicz
Schronisko nad Morskim Okiem, 1907-08, projekt: Tadeusz Prauss, lokalizacja: Tatrzański Park Narodowy, fot. Jakub Certowicz
Schronisko nad Morskim Okiem, 1907-08, projekt: Tadeusz Prauss, lokalizacja: Tatrzański Park Narodowy, fot. Jakub Certowicz